Het hele lichaam is opgebouwd uit cellen. Je bent pas écht gezond, wanneer elke lichaamscel gezond is. Is dat een utopie of kun je echt zelf heel veel doen? In dit blog ga ik dieper in op de bouw en de functie van lichaamscellen. Natuurlijk krijg je ook tips over het gezond houden van de lichaamscellen.
Wat zijn de lichaamscellen?
Alle weefsels en alle organen bestaan uit cellen. Denk maar aan de nieren, het hart, de lever, de botten, de spieren, de bloedvaten én het bloed, de hersenen, de zenuwen enz. enz. De cellen liggen tegen elkaar aan door de celtussenstof. Die houdt de cellen bij elkaar. De lichaamscellen zijn zo klein, dat je ze alleen met de microscoop kunt zien.
Wat is de functie van de lichaamscellen?
In de cellen vinden honderden biologische en biochemische processen plaats. Het is een samenhangend en geordend systeem dat zorgt voor het functioneren van ons hele lichaam (en brein). Het gaat 24 uur per dag door. Elk weefsel heeft zijn eigen taken, waarbij alles op elkaar is afgestemd.
Hoeveel cellen heeft een gemiddeld menselijk lichaam?
Het menselijk lichaam bestaat uit ongeveer 200 verschillende celtypen. Elk weefsel heeft weer zijn eigen type, behorend bij de functie van het betreffende weefsel. Zo heeft bloed andere cellen dan hartweefsel; botcellen zijn anders dan zenuwcellen. Alles bij elkaar telt het lichaam ongeveer 60 biljoen cellen (dat is een 6 met 13 nullen)… Een indrukwekkend aantal!
Leven de lichaamscellen onbeperkt?
De meeste lichaamscellen hebben een beperkte levensduur. Na een bepaalde tijd worden ze afgebroken en vernieuwd. De oude cellen moeten worden vervangen. Dit gebeurt vanwege bijvoorbeeld allerlei dagelijkse reparaties, de opbouw van spieren, darmcellen, de toplaag van de huid, de aanmaak van rode bloedcellen enz. Er vindt dus constant vernieuwing plaats. Dan moet je lichaam wel de juiste voedingsstoffen in ruime hoeveelheid tot z’n beschikking hebben. Daar kom ik hieronder op terug.
Wat is autofagie?
In dit hele proces van celvernieuwing en zelfhelend vermogen van het lichaam speelt autofagie een belangrijke rol. Letterlijk betekent dit ‘zichzelf eten’. Het betekent dat alle cellen en celstructuren die beschadigd zijn, die niet meer functioneren of aan het einde van de levensduur zijn door het lichaam zelf worden opgeruimd. Dit is een proces dat altijd doorgaat op de achtergrond. Hoe beter de celvernieuwing werkt, hoe meer autofagie er is. Dit gaat ook veroudering tegen. Autofagie kan worden gestimuleerd door het gebruik maken van De EetLijn Methode evt. in combinatie met Intermittent Fasting. Ook intensieve lichaamsbeweging speelt daarbij een rol.
Hoe snel kunnen de cellen zichzelf vernieuwen?
Per weefsel is de snelheid waarmee dat gebeurt verschillend. Ik noem een paar voorbeelden:
- Botten zijn geen dood weefsel, zoals veel mensen denken. Dat is ook wel duidelijk als je bedenkt dat de botten vanzelf weer helen na een breuk (tenzij het een gecompliceerde breuk is, maar ook dan herstelt het weefsel zich na het zetten). Normaal gesproken vernieuwen de botcellen zich na 15 maanden.
- Zenuwcellen vernieuwen zich na 8 maanden.
- Levercellen kunnen zich na 8 weken vernieuwen. Bij de lever is het zelfs zo dat hij weer aangroeit als er door operatie een stukje afgehaald is. Die celvernieuwing is zeer hoopgevend bij leverschade: als er nog gezonde cellen zijn (de leverschade is nog niet te groot) en je geeft het de kans, is er herstel mogelijk.
- De huid vernieuwt zich elke 6 weken. Ook bij de huid is die vernieuwing heel mooi zichtbaar als er een wond is. Uiteindelijk wordt er littekenweefsel gevormd, dat soms ook verdwijnt.
- Cellen van het darmslijmvlies kunnen zich al na 3 dagen vernieuwen en herstellen. Dat verklaart waarom bij darmklachten de Eetlijn methode soms heel snel effect heeft.
- Ook oogcellen vernieuwen zich vaak: om de 2 dagen. Dit kun je merken als je bijvoorbeeld branderige ogen hebt door overmatig schermgebruik. Als je je ogen rust geeft, is het daarna weer beter. Dit is het effect van celvernieuwing.
Hoe zijn de lichaamscellen opgebouwd?
De lichaamscellen zijn als het ware een grote verzameling van kleine chemische fabriekjes. De meeste cellen zijn qua opbouw hetzelfde. Ze bevatten de volgende onderdelen:
- Het celmembraan: dit omgeeft de cel en zorgt ervoor dat voedingsstoffen en zuurstof opgenomen worden en afvalstoffen en CO2 afgevoerd. Het is belangrijk dat dit celmembraan voldoende flexibel en doorlatend is.
- Op het celmembraan zitten receptoren die bepalen wat erin en eruit mag. Je zou ze kunnen vergelijken met een draaideur met portier die bepaalt wat erin komt en eruit gaat.
- In de cel zit vocht, het cytoplasma. Dit is een waterige oplossing van eiwitten en andere stoffen die de celinhoud beschermt.
- In de celkern zit het DNA materiaal opgeslagen. Het kan beschadigd raken als het niet de juiste voeding krijgt.
- Kopieën van het DNA, RNA, worden via openingen in de celmembraan naar de celvloeistof gestuurd. Deze kopieën dienen als bouwtekening voor de productie van eiwitten die belangrijk zijn voor alle processen in de cel.
- Het endoplasmatisch reticulum is een gangenstelsel van platte buizen waar nieuwe eiwitten worden gemaakt. Deze nieuwe eiwitten worden via de buizen verder getransporteerd naar de plaatsen waar ze nodig zijn.
- Ook de ribosomen (als het ware bouwtekeningen voor de eiwitten) vormen een onderdeel van de cellen. Ze hechten zich aan het RNA.
- In vacuoles (met vocht gevulde blaasjes) liggen bouwstoffen voor de eiwitproductie opgeslagen.
- Het Golgi complex zorgt voor de omvorming van de gemaakte eiwitten tot werkzame stoffen. Dit systeem is herkenbaar aan sterk geplooide membranen. Zodra een eiwit klaar is, wordt het door een transportsysteem naar de juiste plaats in de cel gebracht.
- Lysosomen kun je vergelijken met een vuilophaaldienst: In deze blaasjes worden koolhydraten, eiwitten en vetten afgebroken en afgevoerd, en deels hergebruikt.
- Mitochondriën zijn de energiefabriekjes in de cel. Ze produceren energie uit voeding.
Wat bepaalt je gezondheid?
Het kan lijken alsof ziekte je overkomt. Toch is dat meestal niet zo. Het is daarom interessant om eens te kijken naar welke factoren bepalen hoe gezond je bent.
- DNA, de erfelijke aanleg. Dit heeft een aandeel in je gezondheid, maar is zeker niet allesbepalend.
- Voeding en vocht. Je lichaamscellen bestaan uiteindelijk uit de voeding die ze krijgen. ‘Je bent wat je eet’, is een uitdrukking die je nogal eens hoort. Ik wil er iets aan toevoegen: ‘Je bent wat je eet maar je bent ook wat je níet eet’. Als je producten eet waar je cellen niets aan hebben of zelfs een giftige uitwerking hebben, zal het lichaam ziek worden. Het lichaam gebruikt de voeding voor de werking van alle organen en voor de aanmaak van o.a. hormonen en neurotransmitters die op hun beurt bijdragen aan de werking van het lichaam.
- Zuurstof – en op de juiste manier ademhalen via buikademhaling – is onontbeerlijk voor een gezond lichaam.
- Omgevingsfactoren. Hierbij kun je denken aan
– Leefstijl (zoals slaap, beweging, stress)
– De (on)gezondheid van de omgeving waarin we leven, zoals luchtkwaliteit, invloed van bestrijdingsmiddelen en andere (hormoonverstorende) stoffen, straling.
Het spreekt vanzelf dat je op lang niet al deze factoren zelf invloed hebt. Maar er zijn wel veel aspecten die je zelf kunt beïnvloeden om je lichaamscellen gezond(er) te maken.
Wat is ziekte?
Onze cellen hebben voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren. Als de cellen die voeding niet krijgen, ontstaat er ziekte. In die zin kun je ziekte omschrijven als een verstoring in allerlei lichaamsprocessen door een disbalans in voedingsstoffen. De darmwand speelt daarin een cruciale rol. Als de darmen niet in goede conditie zijn, kunnen voedingsstoffen niet worden opgenomen en komen ze de cel niet in. Datzelfde geldt voor de individuele celmembranen. Als die niet goed doorlaatbaar zijn, kan de voeding de cel niet in. Ook kunnen afvalstoffen dan niet worden afgevoerd.
Hoe kijkt de medische wereld doorgaans naar ziekte?
Allereerst wil ik benadrukken dat we artsen nodig hebben. Vooral waar het gaat om acute situaties zoals bij botbreuken, ongelukken of ook een blinde darmontsteking. Bij chronische aandoeningen is er vaak een andere weg mogelijk. Dit heeft te maken met een andere manier van kijken. De medische wetenschap kijkt (doorgaans) alleen naar symptomen en gaat die met medicijnen proberen weg te krijgen. Bijvoorbeeld bij een te hoge cholesterolwaarde krijg je statines voorgeschreven.
Chronische ziekte een teken van tekorten
Echter, als je naar gezondheid en ziekte kijkt op de bovengenoemde manier, is chronische ziekte een probleem van tekorten en/of onbalans in voedingsstoffen. Dan kijk je dus naar de achterliggende oorzaken. In het voorbeeld van cholesterol: dit maakt het lichaam aan als er sprake is van vaatschade door ontstekingen. Ontstekingen vinden hun oorsprong in o.a. te hoge bloedsuikerspiegel en tekort aan omega 3.
Medicatie is soms nodig, maar vaak lost het alleen de symptomen op en niet de achterliggende oorzaak. Bovendien is medicatie altijd stress voor het lichaam, omdat de chemische stoffen kunnen zorgen voor extra disbalans. Bovendien kost het extra energie om ze af te breken en af te voeren.
Hoe krijg je gezonde cellen en kun je ziekte helpen voorkomen?
Het zal inmiddels duidelijk zijn dat je – in het algemeen – veel ziektes, vooral de chronische, kunt voorkomen als de cellen voldoende voeding, vocht en zuurstof krijgen, je zo min mogelijk stress hebt en zorgt voor voldoende beweging. Anders ontstaat er zgn. verborgen honger: honger van de lichaamscellen. Aandoeningen die door tekorten ontstaan vragen geen medicatie, zolang schade aan de cellen nog niet te groot is. Het is nodig om de cellen te voeden. Daarom is het belangrijk om op dagelijkse basis goed voor je lichaamscellen te zorgen, zodat er geen tekorten of disbalansen ontstaan.
Wat heeft het lichaam dan concreet nodig?
Inmiddels ben je waarschijnlijk al wel nieuwsgierig wát je dan kunt eten en welke leefstijl helpt om je lichaamscellen gezond te houden. Een aantal algemene aspecten wil ik noemen. Puur en onbewerkt eten, waarbij je zorgt voor koolhydraten, eiwitten en vetten. Hieruit kun je vitamines, mineralen en fyto-nutriënten halen. Iets concreter:
- Veel groente en 2 porties fruit in alle kleuren van de regenboog
- Goede vetten (zoals olijfolie, MCT-olie, niet ontgeurde kokosolie, roomboter)
- Voldoende vezels
- Gezonde slaap
- Zo weinig mogelijk stress
- Basis suppletie (zoals een multivitamine met goed opneembare stoffen en een goede en goed opneembare Omega 3).
Al deze elementen komen terug in De EetLijn Methode. Wil je daarover meer weten of nog veel meer tips krijgen? Meld je dan aan voor het webinar op 17 of 22 augustus via deze link: https://de-eetlijn.webinargeek.com/webinar-de-eetlijn?cst=fblive
Heb je belangstelling voor een goede multi? Vraag ernaar bij je eigen EetLijn Coach of vraag om een verkooppunt bij jou in de buurt. Beide niet van toepassing? Dan kun je terecht in de webshop via deze link: https://shop.deeetlijn.nl/product/de-eetlijn-dubbel-m-multivitamines-en-multimineralen/
