Astma, een vervelende ziekte… Er zijn 2 verrassende oorzaken die bijna niemand kent en je ontdekt in dit blog een heleboel tips om zelf aan de slag te gaan!
Wat is astma?
Bij astma zijn de longbuisjes aan de binnenkant ontstoken. In gezonde longen zijn deze longbuisjes wijd genoeg om goed in- en uit te kunnen ademen. Als je astma hebt, reageren de longbuisjes overgevoelig op allerlei prikkels. Ik kom daar hieronder op terug. De longbuisjes zwellen door de ontstekingen op en de spiertjes trekken zich samen. Er is ook vaak slijmvorming. Door dit alles is er minder ruimte voor lucht. De symptomen van astma zijn dan ook benauwdheid, een piepend geluid bij de ademhaling en hoesten. Ook treedt er een enorme vermoeidheid op. Dat heeft als oorzaak dat er minder zuurstof in de longen kan worden opgenomen.
Nachtelijk hoesten
Juist ’s nachts hebben mensen met astma vaak last van hoesten. Door minder zuurstof in je bloed – en daardoor in het hele lichaam – en slechter slapen door de hoest, wordt de vermoeidheid steeds groter. De gevolgen van astma, juist door die vermoeidheid en het slechte slapen, zijn groot. Het leidt tot een algeheel niet goed voelen en afname van levenskwaliteit. Veel activiteiten lukken niet meer of slechts met grote moeite. Sporten is vaak al helemaal niet mogelijk.
Wat zijn de oorzaken van astma?
Astma kent heel veel oorzaken. Vrijwel altijd is er sprake van een externe prikkel waarop de longbuisjes reageren: pollen (dit kunnen heel veel verschillende stoffen zijn, van allerlei planten, bomen, bloesems), huismijt, schimmels, huidschilfers, tabak, huisdieren. Veelal reageren de longen erop bij inhalatie van deze stoffen. Soms kan een klein beetje al voldoende zijn om een astma aanval uit te lokken. Het lijkt dan uit het niets te komen maar het is altijd een reactie op een prikkel. Niet elke persoon met astma reageert op dezelfde prikkel: dat kan heel divers zijn.
Wie zijn er extra gevoelig voor astma?
Een aantal groepen mensen zijn extra gevoelig voor astma:
- Astma komt vooral voor bij kinderen, en dan nog vaker bij jongens dan bij meisjes. Het ontstaat vaak in de jeugd maar soms ook op latere leeftijd. Kinderen kunnen eroverheen groeien maar soms blijft het gedurende het hele leven aanwezig.
- Ook is het opvallend dat er in het Westen meer astma voorkomt dan elders in de wereld. Dat doet vermoeden dat het met leefstijl en milieufactoren te maken heeft. Suiker, genotsmiddelen, alcohol, snoep, bewerkte voeding… het speelt allemaal een rol.
- Mensen die via een keizersnede geboren zijn, hebben meer kans op astma. Dit heeft zijn oorzaak in het feit dat het kind bij een vaginale geboorte darmbacteriën van de moeder meekrijgt. Dat zorgt mede voor een goede ontwikkeling van het immuunsysteem van de baby.
- Als je te ‘schoon’ opgroeit, kan dat ook mede een factor zijn waardoor je gevoeliger bent voor astma. Ook dit heeft te maken met de ontwikkeling van immuunsysteem. Een kind dat altijd in de zandbak speelt en soms ook zand eet, ontwikkelt een betere immuniteit. Uiteraard is hygiëne belangrijk maar allerlei antibacteriële zepen en schoonmaakmiddelen kunnen een averechts effect hebben. Ook mensen die opgroeien op een boerderij met dieren hebben vaak minder last van astma.
- Antibioticagebruik, hoewel dat soms echt nodig is, kan een grotere gevoeligheid voor astma veroorzaken omdat de darmflora een behoorlijke knauw krijgt door antibiotica. Goed functionerende darmen met een gezonde darmflora zijn onontbeerlijk voor een goed werkend immuunsysteem. Hier kom ik nog op terug.
- Overgewicht is ook een risicofactor voor astma. Er zijn dan meer vetcellen. Die zijn veel gevoeliger voor ontsteking dan andere cellen. Omdat astma een ontstekingsziekte is, heb je bij overgewicht dus ook meer kans op astma. Andersom is het ook zo dat mensen met astma vaker overgewicht krijgen. Sowieso hebben mensen met overgewicht een minder goede longfunctie.
- Er is een kleine erfelijke component. Daarbij gaat het vaak om een overgeërfde, beter gezegd overgenomen, leefstijl.
Veel van deze factoren kun je zelf beïnvloeden, zodat je meer kans hebt om astma te overwinnen, of zelfs te voorkomen. De gevoeligheid voor de prikkels blijft wel in je lichaam. Er kunnen dus altijd weer aanvallen optreden wanneer je de uitlokkende stoffen inademt. Maar er is heel veel wat je zelf kunt doen! Verderop in dit blog vind je veel tips.
Medicatie
Wanneer je met astma bij een arts komt, krijg je meestal medicatie. Er zijn grofweg twee soorten medicatie die artsen voorschrijven: 1. Ontstekingsremmende medicatie: bij acute ontstekingen wordt vaak antibiotica voorgeschreven. Bij meer langdurige ontstekingen of om ontstekingen te voorkomen krijgen mensen met astma vaak corticosteroïden (in pufjes). Beide soorten ontstekingsremmende medicatie hebben negatieve gevolgen op de darmflora. Juist omdat een goed werkende darmflora zo belangrijk is in de strijd tegen astma, kom je daardoor in een vicieuze cirkel. 2. Luchtwegverwijdende medicatie: dit is vaak heel effectief en werkt snel, maar heeft op lange termijn ook weer vervelende bijwerkingen.
Wat kun je beter niet doen als je astma hebt?
Vanuit orthomoleculair oogpunt zijn er veel dingen te doen met voeding en leefstijl. Er is voeding om te vermijden en voeding die juist een positieve uitwerking heeft. Allereerst wat je beter kunt laten staan.
- Vermijd voeding die veel histamine bevat. Histamine is een zeer belangrijke stof die een rol speelt in veel processen in ons lichaam. Het werkt o.a. als neurotransmitter in de hersenen en het regelt mede het waak- en slaapproces. Mensen met astma zijn echter vaak óvergevoelig voor histamine. De regulatie van het aanmaken en afbreken van histamine is verstoord. Als je dan voeding met veel histamine eet, reageert het lichaam met een ontstekingsreactie in o.a. de longen. Zo worden ook de ontstekingen verder aangewakkerd, waardoor de benauwdheid erger wordt. Histamine zit in grote hoeveelheden in oude kaas, vis uit blik, wijn, zuurkool (gefermenteerde voedingsmiddelen, hoe gezond die overigens ook zijn voor je darmen). Dat kun je dus beter vermijden. Ook neemt de hoeveelheid histamine toe als voeding, zoals groente, niet vers meer is. Zorg dus voor verse voeding!
- Eet geen histaminevrijmakers. Dit zijn stoffen die ervoor zorgen dat het lichaam histamine gaat aanmaken. Histaminevrijmakers zitten o.a. in alcoholhoudende dranken, ananas, aardbeien, kippen-eiwit, granen, tomaten, papaja, varkensvlees, vis, schaaldieren, kreeft, krab, noten, amandelen, pinda’s. Daarnaast bevatten ook kruiden als basilicum, cayennepeper, dragon, gember, kaneel, foelie, kerrie, koriander, kruidnagels (speculaas-, koekkruiden), lavas, majoraan, nootmuskaat, paprika, peterselie, selderij, knolselderij, tijm, venkel histaminevrijmakers. Ook in additieven (e-nummers) zitten vaak histaminevrijmakers. Overigens zijn niet alle e-nummers schadelijk.
- Gebruik geen zonnebloemolie in grote hoeveelheden bij het bereiden van eten, zoals voor oliebollen, frietjes, en vermijd bewerkte voeding met zonnebloemolie. De reden is dat zonnebloemolie ontstekingsbevorderend werkt.
- Melk en zuivelproducten, vooral koemelk, kunnen astma veroorzaken of verergeren. De lactose die erin zit, is slijmvormend.
Welke voeding heeft een positieve invloed op astma?
Er zijn gelukkig ook voedingsmiddelen die juist een positieve rol spelen in de bestrijding van astma.
- Ontstekingsremmende voeding in het algemeen: antioxidanten (zoveel mogelijk kleuren groenten eten dus). Hierdoor komen minder cytokines vrij (cellen die een ontstekingsreactie veroorzaken). Bleekselderij bevat ook enkele krachtige antioxidanten.
- Eet groentes met bitterstoffen: witlof, andijvie, radijs, bloemkool. Helaas zijn de bitterstoffen wel steeds minder aanwezig in deze groenten, omdat de consument liever wat zoetere groenten heeft. In de biologische varianten zitten vaak nog meer bitterstoffen. Onthoud: ‘Bitter is beter’, want bitterstoffen ontspannen het spierweefsel, zodat er in de longbuisjes meer ruimte is voor lucht en zodoende voor meer zuurstof.
- Je kent misschien de uitspraak: ‘An apple a day keeps the doctor away’. Appels bevatten catechines en quercetine (bepaalde antioxidanten) die helpen om astma te bestrijden vanwege de positieve invloed op het immuunsysteem.
- Voeding met veel kalium. Dit kan de piepende ademhaling verminderen. In tomaten en bananen zit veel kalium..
- Als je astma hebt: laat alcohol staan, omdat het zorgt voor slijm en ontstekingen.
- Eet vette vis: omega 3 is belangrijk. Wees hiermee wel matig vanwege de vervuiling met zware metalen en microplastics. Een omega 3 supplement van hoge kwaliteit is ook een goed idee.
- ‘Antibiotica uit je keukenkastje’ kunnen veel helpen om ontstekingen te voorkomen en te bestrijden, zoals kurkuma, gember, knoflook, ui, kokosolie.
- Eet veel vezels omdat dit een goede darmwerking ondersteunt. Ook probiotica lijken een positief effect te hebben op astma. Hierover is nog niet genoeg onderzocht om een concreet advies te geven. In ieder geval is een goede darmwerking wel van groot belang omdat je darmen dan het enzym DAO kunnen aanmaken. Dit enzym breekt overtollige histamine af. Hoe gezonder je darmen zijn, hoe meer DAO er aangemaakt kan worden en hoe beter je zelf in staat bent overtollige histamine af te breken.
- Gebruik voldoende vocht. We verliezen vocht door urine, ontlasting, zweten en via de ademhaling. Als je veel vocht verliest, maakt je lichaam meer histamine aan. Dit zorgt ervoor dat de longblaasjes samentrekken om minder vocht kwijt te raken via de ademhaling. Dit is eigenlijk een overlevingsreactie van je lichaam maar het heeft wel (meer) benauwdheid tot gevolg. Je lichaam zal er altijd voor zorgen dat het overleeft. Dus dan ‘liever’ astma dan doodgaan door uitdroging. Als je voldoende drinkt, moet het vocht wel in de cellen komen. Daarom gebruiken we in de Eetlijn-methode het water-zout-protocol.
- Gebruik supplementen: Vitamine C, Vitamine D en omega 3. Deze stoffen spelen allemaal een rol in de strijd tegen ontstekingen en kunnen mede daardoor helpen astma te verminderen.
3 musketiers met betrekking tot leefstijl bij astma
1. Veel beweging helpt bij het stimuleren van de ademhaling. Het zorgt ook voor het loskomen van slijm. Daarnaast helpt het om je spieren te versterken, ook de ademhalingsspieren. Hierdoor kun je makkelijker ademen.
2. Goede voeding en suppletie, zoals hierboven genoemd.
3. Doe ademhalingsoefeningen. Diep zuchten en buikademhaling zorgt ook voor het loskomen van slijm. Ook koud afdouchen heeft ditzelfde effect.
Niet alles zal voor iedereen altijd werken. Toch zijn bovenstaande tips echt de moeite waard om uit te proberen. Wil je nog meer lezen?
https://www.deeetlijn.nl/antibiotica-uit-je-keukenkastjes/
Hoewel hooikoorts en astma niet hetzelfde zijn, liggen er wel verbanden. Hier kun je meer lezen over hooikoorts: https://www.deeetlijn.nl/hooikoorts-en-10-tips-wat-je-met-voeding-kunt-doen/
De genoemde supplementen kun je vinden in de webshop:
https://shop.deeetlijn.nl/product/omega-3/
https://shop.deeetlijn.nl/product/vitamine-d-90-tabletten/
https://shop.deeetlijn.nl/product/vitamine-c-kauwtablet-110-stuks/
Wil je meer weten van de Eetlijn-Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl
Ben je geïnteresseerd in meer diepgaande informatie over de verschillende processen in het lichaam en hoe je met voeding veel moderne aandoeningen kunt terugdringen of voorkomen? Meld je dan aan voor het online kennis- en motivatieprogramma van 1 jaar ‘365 dagen GEZOND(er) van Lijf en Leden’. Klik op deze link voor méér informatie: https://shop.deeetlijn.nl/365-dagen-gezonder-van-lijf-en-leden/
Klik op deze link om metéén te boeken voor een heel jaar: https://shop.deeetlijn.nl/product/365-dagen-gezonder-van-lijf-en-leden/
