De lever, arme arme lever! Hoe krijg ik jou weer op de rit?

Er  is geen ander orgaan in ons lichaam dat zoveel functies heeft, en die het tegelijk ook zo zwaar heeft, als de lever. Het is een heel belangrijk én kwetsbaar orgaan, vooral om ons lichaam schoon en ontgift te houden. Meer dan ooit is dat nu van belang vanwege o.a. milieuverontreiniging, stress en zware metalen.

Wat is de lever?

De lever is een orgaan dat zich rechtsboven in de buik bevindt, onder het middenrif achter de ribben. Hij weegt ongeveer 1,5 kg en bestaat uit een linker- en rechterleverkwab. De lever is betrokken bij diverse processen in het lichaam. Je mag denken aan stofwisseling van koolhydraten, eiwitten en vetten. Verder speelt de lever een rol bij de hormoonafbraak en bij het uitscheiden van afbraakproducten van de stofwisseling. De lever heeft wel méér dan 200 functies.

Hieronder noem ik een aantal belangrijke.

1. Onschadelijk maken van zware metalen. Die komen soms in onze voeding voor, bijvoorbeeld door kwik in grote vis. Maar ook via verf, plastics, amalgaanvullingen, drinkwater waar lood in zit, batterijen, pesticiden, meststoffen en tabak worden we daaraan blootgesteld.
2. Onschadelijk maken van medicijnen en andere stoffen die voor het lichaam giftig zijn. We worden constant blootgesteld aan vele soorten toxische stoffen: uitlaatgassen, cosmetica, PCB’s, plastic verpakkingen, parfum, geuren in meubelzaken enz.
3. Opslag van voedingsstoffen. Je mag dan denken aan o.a. opslag van energie in de vorm van glycogeen. Dat dient als snelle energiebron bij bijvoorbeeld duursport. De lever kan ook bouwstoffen opslaan. Je mag denken aan ijzer dat vrijkomt bij afbraak van rode bloedcellen. Verder opslag van vitamine A, D, K, B11 (foliumzuur) en B12.
4. Aanmaak van stollingsfactoren. Dit is van belang bij het stelpen van wonden en wondjes.
5. Het aanmaken van rode bloedcellen.
6. Aanmaak van gal, wat belangrijk is voor de vetvertering en opname van vet.

Waarom is de lever zo uniek?

De lever is anders dan andere organen. Hieronder noem ik een drietal unieke eigenschappen van de lever.

1. De lever kan aangroeien

Een unieke eigenschap is dat hij aan kan groeien als er een stuk(je) wordt afgehaald. Bij andere organen is dit niet mogelijk. Als er bijvoorbeeld een tumor in een deel van de lever zit, kan dit stuk eraf gehaald worden zonder belangrijke gevolgen voor de werking van de lever. Er is maar 30% van de grootte van de lever nodig; de rest kan weer aangroeien. Dit gebeurt echter alleen wanneer de lever in goede conditie is wanneer we goed voor de lever zorgen met voeding en leefstijl.

2. Oude cellen kunnen vervangen worden door nieuwe

Oude levercellen kunnen vervangen worden door nieuwe. Ook dit gebeurt alleen als we goed voor de lever zorgen. Doen we dat niet, dan worden er geen nieuwe levercellen gevormd maar vetbolletjes. Door overmatig suikergebruik, veel bewerkte voeding en weinig beweging is de lever niet meer in staat nieuwe levercellen aan te maken. Doordat er geen nieuwe levercellen aangemaakt worden maar vetbolletjes, kan de lever dan niet meer goed functioneren. Vroeger kwam dit alleen voor door overmatig alcoholgebruik of op oudere leeftijd maar tegenwoordig zien we het steeds vaker ook op jonge leeftijd o.a. door overgewicht. Het is heel triest dat jonge kinderen daardoor al wachten op een levertransplantatie.

3. De lever is in staat om ons lichaam te verwarmen.

Een andere unieke eigenschap van de lever is dat hij in staat is om ons lichaam te verwarmen en zo de lichaamstemperatuur op peil te houden. Dit wordt veroorzaakt doordat er bij alle activiteiten van de lever veel warmte vrijkomt die op deze manier gebruikt kan worden.

Wat kan er mis gaan?

Er zijn allerlei ziekten van de lever zoals o.a. hepatitis en tumoren. Maar ook heel veel andere ziektebeelden hebben te maken met ontregeling van de leverfuncties. Daar geven we nu met name aandacht aan.
De lever is vaak intensief bezig met de ontgiftende taken. Hierdoor blijft er minder energie over voor de taken m.b.t. de stofwisseling. Maar juist wanneer de stofwisseling niet optimaal verloopt, komt er vetopslag in de lever. Uiteindelijk kan dit leiden tot levercirrose waardoor steeds meer functies van de lever bemoeilijkt worden. Oorzaken van problemen rond de stofwisseling zijn o.a. geraffineerde voeding, zetmelen, frisdranken en helaas ook de als gezond bekend staande appelsap. Vooral fructose is hierbij een grote boosdoener die leververvetting in de hand werkt. Daarnaast kunnen toxische stoffen onze hormoonhuishouding en ook de insulinehuishouding in de war maken. Het gevolg daarvan is overgewicht. Om stofwisselingsproblemen  te voorkomen kan de lever dus wel wat ondersteuning gebruiken bij de ontgifting.

Hoe kun je problemen met de lever herkennen?

Het is soms lastig om problemen met de lever als zodanig te herkennen maar er zijn wel een paar aanwijzingen dat je mogelijk een minder goed functionerende lever hebt. Het zijn signalen dat je lever mogelijk aan het vervetten is.

1. Aanhoudende misselijkheid.
2. Pijn rechtsboven in de buik, veroorzaakt door een opgezwollen lever.
3. Jeukende huid: als de ontgiftende werking van de lever verminderd is, komen de afvalstoffen via de huid naar buiten, wat jeuk kan veroorzaken.
4. Ernstige vermoeidheid.
5. Gele huid en geel oogwit door problemen met afbraak van gal.
6. Misschien is het nog makkelijker om aan je voeding en leefstijl af te meten of je een vergrote kans hebt op leververvetting en levercirrose: beweging, alcoholgebruik, geraffineerde voeding, gebruik van suiker en frisdrank.

Wat kun je zelf doen om je lever te ondersteunen?

Gelukkig is er veel wat we zelf kunnen doen om ‘lief te zijn’ voor onze lever! Zoals bij heel veel aspecten van onze gezondheid gaat het ook nu weer om voeding en leefstijl. In het algemeen is het risico op leververvetting drastisch te verkleinen door suiker, frisdrank en alcohol te laten staan en de hoeveelheid slechte koolhydraten te beperken.

Een aantal specifieke tips:

1. De dag beginnen met 2 grote glazen lauw water. Als je de Eetlijnmethode volgt, voeg je er Himalayazout aan toe. Doe dat niet als je niet de Eetlijn volgt omdat je dan teveel zout binnen kunt krijgen! Eventueel kun je citroensap toevoegen aan het water. Drink het dan met een rietje om je tandglazuur te beschermen.
2. Eet koolhydraatbewust om zoveel mogelijk de bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Ook kun je kiezen voor een eiwitrijk ontbijt, bijvoorbeeld Griekse yoghurt met wat rood fruit, gezonde vetten en vezels. Of start je dag met eieren en wat groente.
3. Veel kleur op je bord: kies groenten en fruit met verschillende kleuren. Zo krijg je veel verschillende voedingsstoffen (micronutriënten) binnen die je lever ondersteunen.
4. Zorg voor afwisseling van zowel rauwe als bereide groenten. Beide hebben hun meerwaarde in de stofwisseling. Door de variatie maak je optimaal gebruik van de gezondheidsbevorderende eigenschappen. Rauwe groenten kun je gemakkelijk verwerken in een salade of in een smoothie.
5. Eet veel knoflook en uien. Dit ondersteunt de lever in de ontgifting.
6. Eet veel kruisbloemigen: radijs, waterkers, kolen (ook broccoli!). Doe er uiteraard voorzichtig mee op als je daar darmklachten van krijgt. Kuisbloemige groenten bevatten glucosinolaten: stoffen die de productie van leverenzymen bevorderen. Die enzymen werken als een soort spoelmiddel en helpen bij het verwijderen van kankerverwekkende en andere gifstoffen uit het lichaam.
7. Drink 2 keer per dag een beker groene thee. Ook dit helpt bij de ontgifting.
8. Zo min mogelijk bewerkte voeding zoals suiker, alcohol, HFCS (High Fructose Corn Syrup – glucosesiroop) en vermijd roken. Kies zoveel mogelijk voor biologische voeding. Hiermee vermijd je veel restanten van bestrijdingsmiddelen die toxisch zijn.
9. Gebruik kruiden, specerijen en bittere groenten.

Enkele doeltreffende voedingsmiddelen zijn:

• Zoethout (dit bevat glycyrrhizine, wat de productie van interferon stimuleert; dit beschermt de lever tegen gifstoffen. Pas op met zoethout als je hoge bloeddruk hebt.
• Witlof, andijvie, artisjok (evt. in blik): deze groenten zorgen ervoor dat gifstoffen beter uitgescheiden worden, omdat ze zorgen voor meer galproductie. ‘Bitter is beter’.
• Kurkuma: dit bevordert de werking van enzymen die bij ontgifting een rol spelen. Je kunt het gebruiken als kurkumawortel, -poeder of als supplement. Kies dan een supplement met zwarte peper en neem het met vet in voor een betere opname. Deze kurkuma vind je in de webshop van De EetLijn.
• Rode bietjes: bevatten de stof betaïne die helpt bij de uitscheiding van afvalstoffen. Maak er bijvoorbeeld een heerlijke, snelle salade van met appel, haring, feta, quinoa, ui, knoflook.
• Koriander als kruid. Dit helpt bij de uitscheiding van zware metalen

Als het je duizelt???

Misschien duizelt het je inmiddels. Hoe krijg je het voor elkaar om al deze richtlijnen toe te passen? Dan heb ik goed nieuws: De EetLijn Methode is eigenlijk één grote ontgifting voor je lichaam. Alle genoemde elementen maken deel uit van de Eetlijn Methode. In 6 weken ontgift je zo je hele lichaam en reinig je lichaam diep tot op celniveau. Wil je meer weten? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl 

Recept

Wil je een recept wat helemaal voldoet aan bovengenoemde doeltreffende voedingsmiddelen? Klik op deze link voor een overheerlijke geroerbakte spinazie op een bedje van witlof. Alle ingrediënten in dit recept leveren hun bijdrage aan de gezondheid van jouw lever! EetLijn Smakelijk!

Wil je nog meer lezen? Gerelateerde blogs:
https://www.deeetlijn.nl/jeuk-gek-word-je-ervan-gelukkig-kun-je-met-voeding-heel-veel-doen/
https://www.deeetlijn.nl/kurkuma-en-de-7-redenen-om-het-regelmatig-te-eten