De ziekte van Crohn, veel mensen hebben daarmee te kampen en de oplossing is lang niet altijd even eenvoudig. Daarom geef ik in dit blog aandacht aan deze nare aandoening.
Wat is de ziekte van Crohn?
Het is een hele nare ontstekingsziekte in verschillende delen van de darmen, soms aan einde van de dunne darm, soms aan begin van de dikke darm. Het kan in het hele spijsverteringskanaal voorkomen, in het hele stuk ‘van mond tot kont’, zogezegd. De ziekte van Crohn is een ontstekingsziekte. De meeste ontstekingen worden veroorzaakt door bacteriën, maar bij de ziekte van Crohn is er wat anders aan de hand. Het is een auto-immuunziekte. Hierbij valt het lichaam zichzelf aan. In de darmen zitten heel veel bacteriën: goede en schadelijke. Deze beide moeten in balans zijn.
Goede en slechte bacteriën
Bij de ziekte van Crohn ziet het lichaam de goede bacteriën ook aan voor schadelijke micro-organismen, en gaat die opruimen. Zo maakt het lichaam de eigen afweer kapot. Het immuunsysteem slaat dus als het ware op hol. Daarbij is het ook nog eens zo dat het immuunsysteem wel in actie komt, maar de ontsteking niet verdwijnt.
De ziekte van Crohn gaat met opvlammingen gepaard. Er zijn wat rustiger periodes, gevolgd door een periode waarin er weer veel ontstekingen zijn. Het is een niet te onderschatten ziekte die veel nare en zware gevolgen heeft.
Wat zijn de symptomen?
Er zijn veel verschillende symptomen bij de ziekte van Crohn. Ze kunnen per persoon verschillend zijn. Omdat het bij iedereen zo anders kan zijn, zet ik een aantal symptomen op een rij:
- Diarree
- Anale bloedingen
- Buikkrampen en pijn
- Obstipatie
- Koorts.
- Verlies van eetlust
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Nachtelijk zweten
- Verstoring van hormonen, ook de normale menstruatiecyclus kan beïnvloed worden.
Wat zijn de oorzaken?
Ik noemde al dat de ziekte van Crohn een auto-immuunziekte is. Vaak is niet helemaal duidelijk waardoor het komt dat het lichaam zichzelf aanvalt. Bij de ziekte van Crohn is er wel duidelijk een erfelijke component. Als beide ouders de ziekte hebben, hebben de kinderen een hogere kans het ook te krijgen.
Wel is voeding en leefstijl mede bepalend. Die leefstijl kan ook overgeërfd zijn. Als het over voeding en leefstijl gaat, kan de ziekte van Crohn het gevolg zijn van een lekkende darm die niet (goed) aangepakt is. Daarbij speelt het voedingspatroon een belangrijke rol.
Darmen licht doorlaatbaar
Om dit goed te begrijpen, is het van belang te weten dat de darmen altijd licht doorlaatbaar zijn: de voedingsstoffen worden door de darmwand opgenomen in de bloedbaan en zo vervoerd naar de weefsels. Alleen die voedingsstoffen moeten erdoor kunnen, niet meer en niet minder. Omdat de darm altijd iets doorlaatbaar is, is het woord ‘lekkende darm’ dus eigenlijk niet correct. Om die lichte doorlaatbaarheid te waarborgen liggen de darmcellen dicht tegen elkaar, de zgn. tight-junctions. Als de tight-junctions niet goed functioneren en daar ruimte tussen komt, wordt de darm té doorlaatbaar, waardoor slechte, potentieel giftige stoffen, in de bloedbaan terecht kunnen komen. Ook ontregelt een lekkende darm het hele darmmilieu, wat kan leiden tot de ziekte van Crohn.
Welke vormen zijn er?
De ziekte van Crohn kan verschillende vormen hebben. De ene is de andere niet. Het is ook verwant aan Colitis Ulcerosa, een andere ontstekingsziekte van de darm. Beide behoren ze tot de zgn. Inflammatory Bowel Diseases (darmontstekingsziekten).
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Op verschillende manieren kan de ziekte van Crohn vastgesteld worden:
- Door middel van endoscopie. Hierbij kijkt de arts met een camera in darm. Aan de toestand van het darmslijmvlies kan hij/zij zien of er sprake is van de ziekte van Crohn.
- Biopsie: kleine stukjes weefsel worden dan weggehaald en microscopisch onderzocht. Vaak wordt dit gelijktijdig met een endoscopie gedaan.
Welke behandelingsopties zijn er?
De ziekte van Crohn kan niet genezen. Je blijft er altijd gevoelig voor. De behandelingsmogelijkheden zijn helaas ook beperkt. Het blijft meestal bij het bestrijden van de klachten. In het algemeen zijn er de volgende opties.
Medicijnen.
Er zijn verschillende medicijnen die ingezet kunnen worden. Soms helpen die medicijnen, en soms ook niet. Daarom maakt de arts vaak samen met degene die het betreft, een stappenplan.
- Als eerste worden dan plaatselijk werkende medicijnen gegeven die de ontstekingen tot rust brengen, bijvoorbeeld in de vorm van zetpillen of een clysma.
- Als dat niet werkt, kunnen corticosteroïden worden voorgeschreven. Dit zijn middelen die de immuunreactie onderdrukken.
- Vervolgens kan er gekozen worden voor immunomodulatoren of immunosuppressiva. Dit zijn nog krachtiger werkende medicijnen die het immuunsysteem deels stil leggen. Dit is niet zonder risico, omdat het immuunsysteem dan ook niet meer in actie komt als het wél nodig is.
- Soms krijgen mensen met de ziekte van Crohn ook antibiotica. Hoewel de ontstekingen niet veroorzaakt worden door bacteriën, kan er wel een bacteriële ontsteking ontstaan door de disbalans in de darmen. Helaas kunnen antibiotica ook weer tot schade aan de darmflora leiden. Maar soms is het echt nodig. Het zijn ingewikkelde afwegingen!
Chirurgische ingreep
Hierbij worden de delen van de darm die ontstoken zijn weggehaald. Ook dit geneest de ziekte niet, maar maakt de darm wat rustiger. Vaak komt de ziekte wel weer terug op een andere plaats in de darm.
Hoe kun je leven met de ziekte van Crohn?
Zoals ik al noemde, is de ziekte van Crohn een niet te onderschatten ziekte. Het is moeilijk om ermee te leven. Er zijn wel enkele tips om het iets draagbaarder te maken. Qua voeding is het belangrijk om je darmen te verzorgen. Dit kan ook helpen om de ziekte van Crohn als gevolg van een ‘lekkende darm’ te voorkomen. Denk daarbij aan:
- Geen verzurende voeding. Wat dat inhoudt, kun je lezen in het blog waarnaar ik onderaan verwijs.
- Geen ontstekingsbevorderende voeding- zonnebloemolie, omega 6. Richt je op ontstekingsremmende voeding: goede olijfolie, kokosolie, groenten en fruit. Er zijn verschillende ‘antibiotica’ die in je keukenkastje staan, zoals gember, kurkuma. Ook hierover heb ik eerder een blog geschreven.
- Pas op met prikkelende voeding. Scherpe kruiden geven vaak klachten. Per persoon kan het verschillend zijn welke producten zorgen voor klachten. Zachte groenten zoals courgette en pompoen worden vaak wat beter verdragen.
- Pas op met lactose en gluten, omdat deze beide ook ontstekingsbevorderend kunnen zijn. Het is niet dé oplossing, maar het weglaten van gluten en melk(producten) kan helpen ontstekingen te voorkomen. Overigens zijn adviezen soms tegenstrijdig: melk kan enerzijds in de darm een beschermlaag geven tegen ontstekingen, maar dit slijmlaagje zorgt anderzijds voor een belemmering in de opname van voedingsstoffen.
- Probiotica hebben vaak een goede invloed op de darmen. Kefir is een prachtig probiotisch product dat je elke dag zou kunnen gebruiken.
- Roken, alcohol en drugs kunnen (een negatieve) invloed hebben op het verloop van de ziekte van Crohn. Het verschilt per persoon in hoeverre deze stoffen invloed hebben.
De Eetlijn-methode kan de ziekte van Crohn licht verbeteren. Het geneest niet echt maar doordat de elementen die ik net genoemd heb, de basis zijn van De Eetlijn, kan het zeker wel ondersteunen. Als je je voedingspatroon wilt veranderen, is het wel belangrijk om dit te doen in een rustige periode. Verandering van je voedingspatroon kan in eerste instantie wat klachten geven door o.a. de ontgifting. Vandaar dat je er niet mee moet beginnen in een periode van opvlamming.
Nog enkele praktische tips
Praat over de ziekte in je omgeving en leg uit wat er aan de hand is en waar je last van hebt in het dagelijks leven. Helaas is er vaak onbegrip. Een darmziekte is immers niet zichtbaar. Mensen krijgen dan snel te horen dat ze zich niet aan moeten stellen, even doorzetten en dat soort niet helpende uitspraken. Daarnaast is het fijn, als je ergens heen gaat, dat je weet waar een toilet is. Ook is het raadzaam om van te voren dieetwensen aan te geven als je in een hotel of restaurant bezoekt.
De ziekte van Crohn: een nare, ingewikkelde ziekte die een grote impact kan hebben op je leven. Het leven met de ziekte van Crohn is zeker niet eenvoudig. Hopelijk draagt deze blog bij aan een beter begrip van wat de ziekte inhoudt en de impact die het kan hebben op je leven en de dingen die je zelf kunt doen, hoe gering ook.
Wil je meer weten over Eetlijn-methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl
Wil je verder lezen?
https://www.deeetlijn.nl/verzuring-van-het-lichaam-en-7-tips-wat-je-zelf-kunt-doen/
https://www.deeetlijn.nl/antibiotica-uit-je-keukenkastjes/
