E621: onschuldige smaakversterker of giftig goedje? Leer de schuilnamen hier!

E621, de smaakversterker die ervoor zorgt dat producten smaken naar meer, méér, MÉÉR!!! Maar wat is nou eigenlijk het probleem daarmee? Het is immers een stof die goedgekeurd is door de EU? En glutamaat, een andere naam voor E621, is gewoon een aminozuur en lichaamseigen stof. Dus waarom zou het slecht zijn? In dit blog vertel ik wat E621 is en waarom je er toch maar beter mee op kunt passen.

Wat is E621?

E621 is een synthetische smaakversterker. Het ziet eruit als een wit poeder dat op zichzelf geen smaak heeft. Het versterkt de hartige smaak die aanwezig is in voeding. Deze smaakversterker wordt toegevoegd aan vrijwel alle zoute en hartige voorverpakte levensmiddelen. De producten krijgen daardoor een onmiskenbaar hartige smaak die ook wel bekend staat als umami, de vijfde smaak naast zoet, zout, zuur en bitter. Als toevoeging aan levensmiddelen is E621 een door de Europese Unie goedgekeurde stof. Deze goedkeuring is echter discutabel, omdat er vooral gekeken wordt naar onderzoeken die vanuit de levensmiddelenindustrie gedaan zijn. Deze zijn vaak gesponsord door het bedrijfsleven zelf en bepaald niet objectief. Er zijn veel financiële belangen in verstrengeld. Het is dan ook een omstreden stof.

Wat zorgt voor de versterking van de smaak?

De werkzame stof die echt voor de smaakversterking zorgt, is het glutamaat. Dit is een aminozuur, een bouwsteen van eiwitten. Het zorgt voor een vol en rond mondgevoel: het maakt het eten dus lekkerder. Deze smaak staat ook wel bekend als umami. Deze smaak komt van nature voor in voeding. Je kunt hierbij denken aan zeewier, tomaten, champignons en gedroogde paddenstoelen, oude kaas en roquefort. Glutamaat heeft verschillende functies in ons lichaam. Het is een neurotransmitter, die vooral in de hersenschors zorgt voor stimulering van zenuwcellen.

Hoe wordt het gemaakt?

Hoewel glutamaat een bestanddeel is van E621, is het niet hetzelfde. E621 is een stof die synthetisch in elkaar geknutseld wordt. Hierbij worden (meestal genetisch gemanipuleerde) bacteriën gebruikt, die groeien in het afval van suikerbieten, suikerriet en mais. Ook gefermenteerd zeewier kan een voedingsbodem zijn. Plantaardige eiwitten worden zo afgebroken (gehydrolyseerd). Bij dit proces ontstaat glutamaat. Via een synthetisch proces wordt E621 gevormd. De chemische naam is Mono Sodium Glutamaat (MSG). Glutamaat, de stof die zorgt voor de hartige umami smaak, is dus niet het enige bestanddeel van E621. Het bevat o.a. ook L-glutaminezuur. Glutamaat dat van nature in voeding voorkomt, vormt geen probleem voor onze gezondheid. E621, de synthetische smaakversterker, kan wél allerlei nare gevolgen veroorzaken.

Waarom wordt dit giftige goedje in ons voedsel gestopt?

Je kunt je afvragen waarom deze stof in onze voeding zit. Daar zijn verschillende redenen voor.

Het maakt veel producten lekkerder zodat het voedsel naar meer smaakt.
Daardoor is het moeilijk om te stoppen met eten. We eten daardoor meer en kopen daardoor meer. De voedselindustrie is de lachende derde…
Zout staat als ongezond bekend. Door het gebruik van E621 wordt de hartige smaak versterkt, zodat er minder zout nodig is. Dat is dan weer een reclamestunt: ‘Bevat minder zout!’
In light producten, die populair zijn, zit minder vet en minder suiker. Dat maakt het min of meer smakeloos. E621 zorgt voor versterking van de smaken, zodat de producten toch een lekkere, volle smaak krijgen. Bovendien zorgen light producten ervoor dat je denkt dat je door kunt eten, omdat het toch light is. Dit is zowel een fysiologisch effect in het brein als een psychologisch effect.

Wat is het effect van E621 in ons lichaam?

Ik noemde al dat je de neiging hebt om door te eten van producten waar E621 in zit. Dit komt doordat deze stof invloed heeft op de huishouding van de hormonen die voor honger en verzadiging zorgen. E621 zet als het ware je stopknopje op non actief. Er kan zodoende minder leptine (het verzadigingshormoon) geproduceerd worden. Je blijft daardoor honger houden. En je eet dus door.

Welke andere gevolgen kan het gebruik van E621 hebben?

Er zijn nog veel meer bijwerkingen (dat woord kun je rustig gebruiken) die E621 kan hebben. Wetenschappelijke onderzoeken laten die niet altijd zien, mede doordat de voedingsmiddelenindustrie betrokken is bij de onderzoeken. Zij hebben er financiële belangen bij. De ervaringen van mensen spreken echter boekdelen. Niet iedereen heeft er evenveel last van. Ook kan het mede van de hoeveelheid afhangen of je er last van krijgt. Toch is het een alarmerend lijstje van klachten die je kunt ervaren na het eten van voeding met E621. Misschien heb je wel eens de naam ‘Chinese Restaurant Syndroom’ gehoord. Dit beschrijft een aantal symptomen die toegeschreven worden aan het eten van voeding met E621. Hiermee wordt kwistig gestrooid in de Chinese keuken onder de naam Vetsin. Symptomen waar je last van kunt hebben zijn o.a.:

Migraine, hoofdpijn
Hartkloppingen
Opgezwollen ledematen, ogen en lippen
Slaperigheid
Slapeloosheid
Buikpijn en diarree
Misselijkheid
Opgejaagd gevoel
Duizeligheid
Astma aanvallen

Welke effecten kan dit goedje hebben op langere termijn?

Als je vaak voeding met E621 eet, kan dit op langere termijn ook ernstige gevolgen hebben, of op z’n minst daaraan bijdragen. Daarbij kan het o.a. gaan om:

Stemmingsproblemen (depressie)
Het kan de werking van de schildklier verstoren waardoor je minder gaat verbranden en je aankomt.
Ook kan het schade toebrengen aan de longen, voortplantingsorganen en de hersenen.
Het kan een negatieve invloed hebben op mensen met ADHD.
E621 kan de symptomen van autisme versterken.
Het kan hersenaandoeningen zoals als Alzheimer en Parkinson negatief beïnvloeden.
Ook verschillende kankersoorten kunnen negatief beïnvloed worden.
Deze stof kan zorgen voor de toename van afgifte van insuline. Samen met de verlaagde leptinespiegel en door blijven eten kan dit leiden tot diabetes type 2 en overgewicht.
Ook verhoogde bloeddruk kan (mede) veroorzaakt worden door E621.
Het kan schade aan de ogen veroorzaken.
Gescheurde mondhoekjes

Waar zit het in?

In heel veel kant en klaar producten en verpakte voeding zit E621. De lijst is haast eindeloos. Ik noem een aantal van de meest beruchte producten:

Bouillons (ook bouillonblokjes en -poeder) en soepen
Eigenlijk alle kant-en-klaar sauzen
Bijna alle kant-en-klaar maaltijden
De meeste light producten
Kruidenmengsels
Hartige snacks en zoutjes/chips
Diepvriesmaaltijden
Bijna alles wat hartig smaakt en wat je koopt in bakjes, zakjes en pakjes, potjes en blikjes Restaurantvoedsel (uiteraard zijn er ook restaurants die pure voeding serveren, maar vaak gebruiken restaurants ook
kant en klare producten).
Vleeswaren

Hoe kun je weten of er E621 in je voedsel zit?

Het is erg lastig om er zeker van te zijn dat er geen E621 in je voeding zit. De reden daarvan is dat het onder allerlei namen op een etiket kan staan. En zelfs als je al die namen kent, kan het nog zijn dat het er wél in zit. De naam monosodiumglutamaat (MSG) als ingrediënt is verplicht om te vermelden, maar de stof glutaminezuur niet. Dit is het grootste bestanddeel van MSG, maar wordt pas gevormd tijdens het synthetische proces. De consumenten zijn steeds meer geïnformeerd en willen bepaalde stoffen niet in hun voeding. Daarom probeert de voedingsmiddelenindustrie hen toch weer slimmer af te zijn door dezelfde stof onder een andere naam in hun producten te verwerken. Daarom is het wel belangrijk om in ieder geval de meest gebruikte schuilnamen te kennen.

Onder welke namen kun je het tegenkomen op een etiket?

Ik noem de meest voorkomende schuilnamen van E621:

MSG oftewel mononatriumglutamaat
Natriumglutamaat
Glutamaat
Glutamaatzuur
L-glutamaat
Ve-tsin
Kunstmatige aroma’s, soms zelfs: natuurlijk aroma
Specerijen extracten
Monokaliumglutamaat
Gistextract
Gehydroliseerd eiwit
Gehydrogeneerde plantaardige olie
Eiiwit-extract
Caseïnaat
Ajinomoto

Hierbij wil ik wel opmerken dat bijvoorbeeld niet alle specerijen extracten of aroma’s per definitie E621 zijn. Dat maakt het zo lastig om te achterhalen wat er nu écht in zit.

Is E621 hetzelfde als gistextract?

In het lijstje hierboven staat ook gistextract genoemd als schuilnaam van E621. Toch hoeft gistextract geen E621 te zijn. Chemisch gezien is E621 een andere stof dan gistextract, ook al worden deze namen vaak door elkaar heen gebruikt. Gistextract bevat vrij glutamaat als het in de natuurlijke vorm is. In E621 zit glutamaat gebonden aan natrium. Gistextract kan verkregen zijn door een volkomen natuurlijk (niet synthetisch) proces. De gisteiwitten worden door de aanwezige enzymen afgebroken tot aminozuren. Eén van die aminozuren is glutaminezuur. Dit is ook een bestanddeel van E621. Daarmee houdt de overeenkomst op. Er geen regelgeving rond het gebruik van gistextract of de naam daarvan. Ook heeft het geen E nummer. Producten met een EKO-keurmerk (die je in de bio winkel vindt) moet biologisch gistextract bevatten. Dit gedraagt zich in ons lichaam heel anders dan E621. Doordat de industrie ook de naam gistextract gebruikt, is de verwarring compleet. Puur biologisch gistextract hoeft geen probleem te zijn. Overigens kan een grote hoeveelheid glutamaat in de voeding, ook al is het puur natuur, wel tot problemen leiden, met name op hersenniveau.

Hoe kun je E621 in je voedsel vermijden?

Lang niet iedereen vindt E621 in de voeding een probleem. Het feit dat het een goedgekeurde hulpstof is, strooit veel mensen zand in de ogen. Ik vermijd het toch echt liever! Een paar tips daarvoor:

Eet niet bij Aziatische (buffet) restaurants, hoogstens bij uitzondering.
Maak je eigen eten klaar; eet puur en onbewerkt.
Leer te koken met smaakmakers uit de natuur, zoals kruiden, specerijen, knoflook, uien, citroen.
Zorg dat je bekend bent met de schuilnamen
Gebruik een spiekpasje. Bij aanschaf van De EetLijn Collectie, krijg je een spiekpasje erbij. Plus alle schuilnamen in een tekstbestand en 2 recepten e-books met uitsluitend recepten die vrij zijn van E621. En NettiePediA, een prachtig naslagwerk (digitaal) met info 6 moderne ziektebeelden en hoe je die met voeding kunt helpen voorkomen en/of terugdringen. Klik hier om te zien wat je ervoor krijgt: https://shop.deeetlijn.nl/product/de-eetlijn-collectie/

Wat is mijn advies rond E621?

Als je heftige klachten ervaart na het eten van voeding met E621, laat je het wel. Maar wat nou als je er (bijna) niets van merkt? Mijn advies is om zoveel mogelijk pure, onbewerkte voeding te gebruiken. Als je een keer bijvoorbeeld uit eten gaat en je krijgt wat binnen, hoeft dat niet zo’n probleem te zijn. Mijn advies is dan ook: vermijd E621 zoveel mogelijk! Maar ook hier geldt weer, zoals eigenlijk altijd: het gaat er niet om wat je af en toe eet, het gaat erom wat je meestál eet.
Puur en onbewerkt eten, waar De EetLijn voor staat, is en blijft het beste voor je gezondheid. E621 hoort niet in voeding thuis. Het is goed om geïnformeerd te zijn wat het in en met je lichaam doet. Bovendien is de natuur rijk aan heerlijke smaken. Juist door pure voeding te gebruiken kan er een wereld aan smaken voor je open gaan. Daar kan geen E621 tegenop!

Bouillon zonder E621
In de webshop van De EetLijn vind je 2 bouillons zonder E621: