De term gewrichtsklachten is een verzamelnaam voor allerlei soorten pijn in je botten en gewrichten. De gewrichten houden de botten bij elkaar en zorgen zo voor stevigheid. Ook zorgen ze ervoor dat we ons kunnen bewegen. Daarin kunnen allerlei haperingen ontstaan met pijn tot gevolg. Gewrichtspijn kan verschillende vormen hebben.
Welke vormen gewrichtsklachten zijn er?
Niet alle klachten in botten en gewrichten zijn hetzelfde. Er zijn verschillende vormen. Ik noem de belangrijkste.
- Gewrichtsklachten door overbelasting. Als de gewrichten te veel belast worden, bijvoorbeeld door zwaar moeten tillen, of in een beroep zoals stratenmaker, kun je vroegtijdig last krijgen van je gewrichten. Naarmate de leeftijd vordert, krijgen veel mensen last van hun gewrichten. Verderop in dit blog vertel ik hoe je dit zoveel mogelijk kunt voorkomen of uitstellen.
- Reuma. Dit is een verzamelnaam voor verschillende ziektebeelden. De belangrijkste zijn:
– Reumatoïde artritis (RA). Dit is een auto-immuunziekte waarbij de afweer het eigen lichaam aanvalt, waardoor de gewrichten gaan ontsteken.
– Artrose is een aandoening van het kraakbeen en bot van je gewrichten. Het is een aandoening van het hele gewricht. Soms hoor je de term ‘slijtage’. Dat suggereert dat het bij de ouderdom hoort. Maar dat klopt niet helemaal. Ook jonge mensen kunnen artrose krijgen. Bij artrose wordt het kraakbeen van je gewricht dunner en slechter van kwaliteit. Soms verdwijnt het helemaal, waardoor het onderliggende bot beschadigd kan raken of kan gaan vervormen. Ook bij artrose kunnen ontstekingen voorkomen, maar dit is geen auto-immuunreactie. Er zijn maar liefst 1,26 miljoen mensen in Nederland die hier last van hebben - Jicht is een reumatische aandoening die ontstaat door een te hoge urinezuurspiegel in het lichaam. Het urinezuurgehalte in het bloed wordt hoger doordat de stofwisseling in het lichaam niet goed verloopt. Vaak heeft het te maken met verzuring van het lichaam. De urinezuurkristallen slaan neer in de gewrichten. Dit leidt vaak tot plotselinge heftige, pijnlijke aanvallen van ontstekingen in gewrichten. Je ziet het vaak in de grote teen. Het karakteristieke van jicht is dat het kan verspringen, en het komt en het gaat. Zo’n aanval kan eenmalig zijn maar kan ook vaker terugkomen. 370.000 mensen in Nederland lijden hieraan.
- Osteoporose: de botmassa van het bot neemt af waardoor de sterkte van het bot afneemt. Het wordt ook wel botontkalking genoemd. Dat is eigenlijk een onjuiste term, omdat het niet alleen gaat om zwakker worden van het bot, maar ook om verandering in de structuur van het bot. Daardoor neemt de sterkte van het bot nog meer af. Door het zwakkere bot ontstaan makkelijk botbreuken. In Nederland zijn er 400.000 mensen met osteoporose.
- RSI: (Repetitive Strain Injury) is een verzamelnaam voor klachten die voorkomen in bovenrug, nek- en schoudergebied, armen, ellenbogen, polsen, handen en vingers. Meestal zijn repeterende bewegingen, een langdurige statische houding of een combinatie van beide de oorzaak. RSI komt in veel beroepsgroepen voor. De bekendste vormen zijn muisarm, bursitis (slijmbeursontsteking), tennisarm, frozen shoulder en carpaal tunnelsyndroom. Soms kun je het voorkomen door bepaalde bewegingen links en rechts af te wisselen, zoals het bedienen van de muis van je computer met je linker- en rechterhand.
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken?
Er zijn verschillende factoren die kunnen zorgen voor gewrichtsklachten. Natuurlijk is niet alles te voorkomen, maar in leefstijl en voeding liggen toch veel oorzaken die te beïnvloeden zijn. Ik noem een paar belangrijke aspecten.
- Vooral verzurende voeding leidt tot laaggradige ontstekingen. Dit heeft veel nare gevolgen, o.a. voor je gewrichten. Ik kom hier nog op terug.
- Onvoldoende beweging
- Een slechte houding. Veel mensen hebben de neiging om wat voorover gebogen te zitten en te lopen. Dit kan zorgen voor gewrichtsproblemen
- Een slechte nachtrust. Als je slecht slaapt, kan je lichaam niet rusten. De weefsels kunnen niet herstellen en daardoor raken allerlei lichaamsprocessen verstoord. Andersom kun je door de pijn ook weer slechter slapen.
- Stress kan ook effect hebben op je gewrichten.
- De overgang. Veel vrouwen hebben tijdens de overgang pijnlijke handen en gewrichten, stijfheid en soms ontstekingen. Het hormoon oestrogeen zorgt voor de opbouw van collageen. Dit is een lijmvormend eiwit in het bindweefsel dat je huid elastisch houdt. Ook zorgt het ervoor dat je spieren, pezen, kraakbeen, banden en je slijmvliezen soepel blijven. Als het oestrogeenniveau daalt, worden onder andere je slijmvliezen minder vochtig. Ook de opbouw en afbraak van je kraakbeen verandert. Deze beschermende laag wordt blijvend dunner waardoor gewrichten over elkaar gaan schuren bij belasting en bepaalde bewegingen. Daardoor ontstaan irritaties die kunnen zorgen voor ontstekingen.
- Overgewicht zorgt voor extra belasting van de gewrichten.
Welke behandelingen zijn er voor gewrichtsklachten?
Helaas is genezing van de meeste gewrichtsklachten moeilijk of onmogelijk. Natuurlijk hangt het er wel van af welke vorm van gewrichtsklachten je hebt. Vaak komt het neer op symptoombestrijding. Soms is fysiotherapie een behandeling die enige verlichting van de pijn geeft. Meestal bestaat de behandeling daarnaast uit pijnstillers, ontstekingsremmende medicijnen (vaak corticosteroïden) en/of medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken (zoals methotrexaat bij Reumatoïde Artritis).
Wat zijn de nadelen van medicatie?
Hoe fijn het ook is dat er medicijnen zijn die verlichting van de pijn kunnen geven, het blijft symptoombestrijding. Helaas kom je met de genoemde medicatie al snel van de regen in de drup. Ik noem een paar nadelen van het gebruik van deze medicijnen:
- De genoemde medicijnen hebben heel veel nare bijwerkingen. Bovendien halen ze vaak alleen de scherpe kantjes van de pijn af. Veel van deze medicijnen zorgen voor maagklachten, zoals brandend maagzuur, knagende pijn en leeg gevoel in de maag. Daarvoor krijg je dan weer maagbeschermers. Ook dat zijn medicijnen die nare gevolgen kunnen hebben. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht wat betreft je gezondheid.
- Wat het nog erger maakt, is dat deze medicijnen vaak de eetlust verhogen. Daardoor ga je meer eten. Ook als je niet lekker in je vel zit, is er vaak een hang naar zoet. Door zoet eten wordt er dopamine aangemaakt in je lichaam. Daardoor ga je je tijdelijk iets beter voelen, maar daarna is de ellende nog groter. Je bloedsuikerspiegel schommelt, je komt aan, én suiker is juist verzurend, waardoor de gewrichtsklachten in stand blijven of verergeren.
- Houd er ook rekening mee dat veel medicijnen de opname van voedingsstoffen verhinderen of belemmeren. Dat zorgt dan weer voor ondervoeding op celniveau en de verstoring van allerlei lichaamsprocessen. Dat kan weer meer of andere klachten veroorzaken.
Kortom: medicatie is vaak niet de beste oplossing, hoe belangrijk het ook kan zijn om te zorgen dat je minder pijn hebt. Het is echter beter om de oorzaken te bestrijden. Gelukkig is er veel te doen met voeding en leefstijl.
Wat kun je zelf doen met leefstijl?
Uiteraard hangt het af van de vorm die je hebt wat je eraan kunt doen in voorkomen en verminderen van de klachten. Ik noem een paar algemene tips.
- Zorg dat je veel zweet. Dit helpt om afvalstoffen kwijt te raken. Zeker bij verzuring is de sauna een aanrader. De sauna en wisselbaden nemen kunnen de ontgifting ondersteunen.
- Toepassen van warmte en koude kan verlichting van de pijn geven. Als je ontstoken gewrichten hebt, kun je beter koudecompressen toepassen. Ontstoken gewrichten herken je doordat ze dik, rood, warm en pijnlijk zijn. Bij niet ontstoken gewrichten helpt warmte heel goed. Ook een infrarood lamp kan daarbij helpen.
- Beweging. Als je beweegt, neemt de bloedsomloop toe en komt er meer zuurstof in het bloed. Pas de beweging aan je klacht aan: overdrijf niet. Vergeet niet om ook krachttraining te doen om je spieren te trainen. Zelf ben ik enthousiast over Fit 20. Hierbij ga je 1x per week 20 minuten trainen onder leiding van een personal trainer. Rustige, langzame bewegingen zorgen voor een complete work-out. Dit is een totaal andere ervaring dan je afpeigeren in de sportschool. 20 minuten trainen bij Fit20 staat gelijk aan 3x sportschool.
- Lopen is allerbeste vorm van beweging doordat er druk op de botten komt. Dit bevordert de botdichtheid, waardoor je osteoporose kunt helpen voorkomen.
- Let op je houding. Als je de neiging hebt om voorover te lopen kan een rugzak met inhoud helpen om je houding te corrigeren. Bovendien komt er zo meer druk op botten, waardoor het skelet weer steviger wordt.
- Als je niet goed kunt belasten, is zwemmen en fijne manier van bewegen. Zeker als je het in warm water doet.
- Zorg voor voldoende ontspanning en goede nachtrust. Stress zorgt voor meer cortisol met alle gevolgen van dien. Slaap is hersteltijd voor lichaam en geest.
- Als je een vochtig huis hebt: probeer dit aan te passen door isolatie en ventilatie.
Hoe pas je je voeding aan bij gewrichtsklachten?
Zoals ik al noemde, is er met voeding veel te doen om gewrichtsklachten te helpen voorkomen of te verminderen. De volgende matregelen kun je nemen. Eerst benoem ik wat je beter kunt laten staan.
- Vermijd dierlijke eiwitten uit vlees, vis, eieren en kaas. Deze producten zijn erg verzurend. Af en toe kan dit geen kwaad, maar laat deze producten eens een tijdje helemaal weg en kijk welk effect het heeft.
- Bij jicht is het verstandig om purinerijke voeding te mijden. Er zit veel purine in rood vlees, orgaanvlees, bepaalde vis (haring, tonijn en sardientjes uit blik), oesters, garnalen, veel peulvruchten, frisdrank, vruchtensap, sommige granen, en ook in pseudogranen.
- Drink geen koffie. Eventueel kun je cafeïnevrije koffie drinken. Kies dan wel voor de biologische variant.
- Blijf ver van suiker!
- Laat nachtschades eens een tijdje staan en kijk welk effect dat heeft op je klachten. Nachtschades zijn aardappelen (toch al niet Eetlijn-proof), tomaten, aubergines, paprika’s, Spaanse pepers en chilipepers en gojibessen.
Natuurlijk zijn er ook voedingsmiddelen die juist helpen om gewrichtsklachten te voorkomen of verminderen:
- Zorg dat je lichaam niet verzuurt, maar basisch is. Eet veel basische voeding: volop groente, met mate fruit, zaden en pitten. Noten (behalve amandelen) zijn licht verzurend, maar kun je ook prima eten. Ook granen zijn verzurend. De meeste dierlijke voeding is verzurend. Een kleine hoeveelheid verzurende voeding is geen probleem, maar zet er volop basische voeding tegenover. Je kunt met PH-strips testen hoe je lichaam ervoor staat. Je kunt deze strips bestellen in de webshop.
- Drink voldoende. Kies voor groene thee of kruidenthee. Zoethoutthee schijnt positief te werken. Pas daarmee op als je hoge bloeddruk hebt.
- Zorg voor voeding met veel antioxidanten. Vergeet vooral niet om ui, knoflook, kurkuma, koriander en gember op je menu te zetten!
Welke supplementen kunnen helpen?
Er zijn verschillende supplementen die kunnen helpen in de strijd tegen gewrichtsklachten. Ik noem de belangrijkste.
- Omega 3, vooral omdat je geen vis/schaal/schelpdieren eet. Neem 2 a 4 capsules per dag. Omega 3 heeft vele functies. Het is o.a. botversterkend en het werkt ook licht pijnstillend.
- Vitamine D3, evt met K2 erbij, omdat deze elkaar versterken. D3 bindt calcium en zorgt voor opname van magnesium en calcium. In de Eetlijn Dubbel M zit ook D3 in een goed opneembare vorm. D3 wordt nog beter opgenomen als het in vet zit. Daarom zit er in de Eetlijn Omega 3 extra D3. De olie is afkomstig van het wolvet uit schapenvachten. Je hebt minimaal 50 mcg D3 nodig, en bij extra uitdagingen voor het immuunsysteem, zoals ook nu, kun je rustig 70 mcg nemen.
- Bij artrose is glucosamine een aanrader. Het versterkt het kraakbeen tussen gewrichten als er tenminste nog kraakbeen is. Kies voor de Glucosamine HCl. Zo kun je zelf weer kraakbeen aanmaken.
- Groenlipmossel is een supplement dat ook vaak aanbevolen wordt als pijnstiller bij gewrichtsklachten. De precieze werkzaamheid is nog niet voldoende onderzocht, maar sommige mensen hebben er baat bij.
Gewrichtsklachten kun je maar beter proberen te voorkomen. Dat kan mede door het volgen van de EetLijn Methode. Daarmee pak je de basis van je gezondheid aan en het kan helpen om allerlei (pijn)klachten te verminderen. Wil je meer weten over de EetLijn Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl
Wil je meer lezen?
https://www.deeetlijn.nl/reuma-en-9-voedingstips-om-het-leven-draaglijk-te-maken/
https://www.deeetlijn.nl/omega-3-slikken-grote-onzin-of-pure-noodzaak/
Wil je supplementen wil je gaan gebruiken?
https://shop.deeetlijn.nl/product/glucosamine-120-st/
https://shop.deeetlijn.nl/product/de-eetlijn-omega-3-capsules/
https://shop.deeetlijn.nl/product/de-eetlijn-dubbel-m-multivitamines-en-multimineralen/
Met de zuur-basen strips kun je testen of jouw gewrichtsklachten worden veroorzaakt door verzuring.
https://shop.deeetlijn.nl/product/zuur-basen-teststrips/
