Is het gezond om de dag te beginnen met een boterham met margarine en kaas of jam en een glas vruchtensap? Of is het beter om te ontbijten met een kom met yoghurt, ontbijtgranen en honing? Ik zal je meteen uit deze nep-gezonde droom helpen want beide opties zijn even slecht. Je start in beide gevallen namelijk met een koolhydraten-suikerbom waar je de rest van de dag last van hebt. En je alvleesklier is er ook niet blij mee. Want die moet meteen als een gek aan het werk. In deze blog vertel ik je een aantal zaken over de kwetsbare alvleesklier en de invloed van suiker op je lichaam.
Wat doet de alvleesklier?
Onze álvleesklier (het accent ligt op de eerste letter) heeft de mooie Latijnse naam: pancreas. Hij bevindt zich boven in de buikholte, achter de maag en onder de lever. Hij heeft een lang smal model, als een uitgerekte waterdruppel, met aan de ene kant een ronde kop en aan de andere kant een puntige vorm, de staart. De alvleesklier heeft twee functies:
- Hij houdt de bloedsuikerspiegel in evenwicht: In de alvleesklier zitten groepjes cellen, dit zijn de eilandjes van Langerhans. Zij produceren de hormonen insuline en glucagon. Insuline verlaagt je bloedsuikerspiegel, glucagon zorgt er juist voor dat deze stijgt.
- Hij speelt een belangrijke rol bij de spijsvertering.
In de alvleesklier worden spijsverteringsenzymen aangemaakt die al ons voedsel afbreken in kleine stukjes. Normaal gesproken wel een liter per dag. De spijsverteringssappen zorgen ervoor dat grotere brokken voedsel afgebroken worden in kleinere deeltjes.
Ons lichaam is een fabriekje
Ik vergelijk het lichaam vaak met een chemisch fabriekje. Alles stuurt elkaar aan voor het beste resultaat. De energie die we nodig hebben om te leven, komt via de celwand in de cel. Hiervoor zitten er receptoren op de celwand. Je kunt je deze receptoren voorstellen als kleine deurtjes. Insuline (wat geproduceerd wordt in de alvleesklier) is de sleutel waarmee de deurtjes opengaan. Zodra er suiker (glucose) wordt gedetecteerd, gaan de deurtjes open, en kan de suiker naar binnen om in de cel omgezet te worden in energie.
Slecht werkende fabriek kan diabetes veroorzaken
Er zijn een aantal oorzaken waardoor de alvleesklier minder kan gaan functioneren. Eén van die oorzaken is veel suikerhoudende voeding, bijvoorbeeld door de dag al te beginnen met een suikerbom of teveel suikerhoudende tussendoortjes. De alvleesklier moet dan zo vaak in actie komen, dat hij overwerkt kan raken. Wanneer je alvleesklier niet goed meer werkt, wordt er geen of te weinig insuline aangemaakt. Dan gaan de deurtjes niet meer open en blijft de suiker in je bloed. Een overwerkte alvleesklier kan zelfs ontstoken raken. Trouwens… niet alleen voeding speelt hierbij een rol maar ook roken en stress kunnen een negatief effect hebben op de alvleesklier.
Slecht in je vel door een slecht functionerende alvleesklier
Maar er is meer. Als de alvleesklier het zwaar te verduren heeft, bijv. door een ongezonde leefstijl, zal hij ook minder in staat zijn om een andere functie, het aanmaken van de spijsverteringssappen, goed uit te voeren. Daardoor kan voedsel niet goed worden afgebroken. Een voorbeeld: Eiwitten bestaan uit aminozuren. Als door een gebrekkige aanmaak van spijsverteringsenzymen de eiwitten niet goed afgebroken kunnen worden in de zgn. aminozuren, kan de aanmaak van het slaaphormoon melatonine en het gelukshormoon serotonine in het gedrang komen. Deze hormonen doen precies wat ze omschrijven: ze regelen dat we lekker in ons vel zitten, evenwichtig en stressbestendig zijn, ze beïnvloeden ons geheugen en onze concentratie én zorgen voor een goede nachtrust.
Hersenen aan – immuunsysteem uit
Als je slaapt, komen je hersenen tot rust. Dit is het moment dat je immuunsysteem goed gaat werken. Slaap je slecht dan blijven je hersenen malen en krijgt je immuunsysteem minder kans. Een gezond lichaam vereist een gezonde nachtrust. Begrijp je dat alles in ons lichaam met elkaar te maken heeft? Deze blog is veel te kort om uitgebreid in te gaan op alles wat de alvleesklier voor ons doet, maar ik hoop dat je wel beseft dat ons lichaam kwetsbaar is en dat we er goed voor moeten zorgen.
8 tips om je alvleesklier te ondersteunen
- Allereerst geef ik je de no go: SUIKER. Hiervan raakt de alvleesklier overwerkt. En al je andere organen zijn er ook niet blij mee (maar dat wist je natuurlijk al!)
- Vermijd snelle koolhydraten zoals witte geraffineerde granen (bloem). Dit zit vooral in brood en pasta. Glutenvrije granen zijn prima. Hierin zitten veel gezonde vezels.
- Beweeg elke dag. Wandel minstens 3 kwartier. Goede beweging heeft een positief effect op je bloedsuikerspiegel en dus op je alvleesklier.
- Eet vooral veel plantaardige eiwitten. Zorg dat het grootste deel van je dagelijkse voeding uit groente, fruit en plantaardige eiwitten bestaat. Ook kefir is heel gezond.
- Kruiden en specerijen zijn heel gezond voor je alvleesklier. Denk dan vooral aan zwarte peper, rozemarijn en kurkuma.
- Pas op met sapjes. Dit zijn vaak echte suikerbommen. Smoothies zijn dat gek genoeg ook! Maak je eigen smoothie zo dat er altijd nog iets te kauwen valt. Dus gooi op het laatst nog een handje fijngesnipperde appel of komkommer door de smoothie en vul aan met zaadjes.
- Vermijd alcohol en frisdranken (ook heel veel suiker)
- Elke keer als je eet, komt je alvleesklier in actie. Wil je optimaal voor je alvleesklier zorgen, geef dan een goede nachtrust. Bouw een milde vorm van intermitted fasting in. Dat betekent dat er maximaal 10 uur tussen je eerste en laatste hap mag zitten. Zo krijgt je lichaam een spijsverteringspauze van 14 uur.
Welk ontbijt is dan wél gezond?
Oké, geen brood of ontbijtgranen dus. Maar wat kun je dan wel eten om de dag gezond te beginnen? Een gekookt eitje met brood van De EetLijn, een ontbijtmuffin volgens mijn aloude recept, zelfgemaakte muesli met gezonde granen en noten in Griekse yoghurt, het zijn allemaal gezonde alternatieven. Wil je meer gezonde ontbijtrecepten, klik hier voor een boekje met 24 heerlijke ontbijtrecepten, allemaal passend in het programma De EetLijn.
Bewuster eten met behulp van 20 gratis recepten
Ik geef elke week in een live-uitzending via Facebook tips over hoe je GEZOND(er) OUD(er) kunt worden. Dit doe ik vanuit mijn passie voor gezondheid als orthomoleculair therapeut. Ik behandel steeds een ander interessant onderwerp. Je kunt deze video’s allemaal terugvinden op mijn YouTube-kanaal of op mijn facebook pagina www.facebook.com/deeetlijn. Maar er wordt ook elke week een geschreven blog over de uitzending gemaakt.
