Kaneel, dan denk je meteen aan warme appeltaart of geurende appelmoes. Een heerlijk, geborgen gevoel. Maar welke soort kaneel neem je dan en wat is het verschil tussen de soorten Ceylon en Cassia kaneel? Maakt het wat uit of je poeder of stokjes gebruikt? En hoe komt het dat de ene soort de bloedsuiker stabiel kan houden en de andere kaneel bij grotere hoeveelheden juist licht giftig kan zijn? In deze blog kun je alle ins en outs erover lezen.
Wat is kaneel?
Kaneel is een specerij met heerlijke mogelijkheden in de keuken. Het is afkomstig van de binnenbast van de cinnamomumboom. Deze schors wordt opgerold tot de zgn. kaneelstokjes. Hoe dunner de schors, hoe beter de kwaliteit is. Er zit dan meer etherische olie in. Juist die olie zorgt voor de typische kaneelgeur en -smaak. De doorsnede van de stokjes kan variëren van 6-32 mm. De naam kaneel is afkomstig van het Latijnse woord ‘canella’, wat stokje betekent. Oorspronkelijk komt het uit Sri-Lanka, wat vroeger Ceylon heette. Daarnaar is de Ceylon kaneel genoemd. Als je de naam ‘echte kaneel’ tegenkomt, verwijst dit doorgaans naar Ceylon kaneel. Met ‘gewone kaneel’ wordt dan Cassia kaneel bedoeld. Dit is uit China afkomstig. Op de verschillen tussen deze soorten kom ik verderop terug. Sinds de VOC handel in specerijen is kaneel ook in Europa bekend. De meeste kaneel komt nu uit Indonesië en China.
Welke soorten zijn er?
Ik noemde al de soorten Cassia (gewone kaneel) en Ceylon (echte kaneel). Dit zijn de bekendste en meest gebruikte, al zijn er meer soorten.
Wat zijn de verschillen tussen Cassia en Ceylon kaneel?
Ook al heten beide soorten kaneel, zijn er toch best grote verschillen tussen beide soorten. Ik noem de belangrijkste.
- Kleur: Cassia is roder; Ceylon wat bruiner.
- Het rolletje is anders: de Cassia heeft een dikke bast en Ceylon is veel dunner en rafeliger.
- Smaak: Cassia is licht bitter en Ceylon is zoeter.
- Prijs: Ceylon is aanmerkelijk duurder.
In welke vormen is het verkrijgbaar?
Kaneel is in verschillende vormen te koop:
- Stokjes: de opgerolde bast
- Poeder: vermalen stokjes
- Kaneelolie: etherische olie, afkomstig uit de stokjes. Als je dit wilt gebruiken, zorg dan dat je échte etherische olie koopt.
- Supplement: kaneelextract in hoge dosering. Het nut en de veiligheid dit supplement is nog niet goed vastgesteld. Pas daarmee dus op, ook omdat er weinig betrouwbare supplementen zijn en omdat er vaak Cassia kaneel in zit, wat niet ongevaarlijk is in hoge dosering.
- In verschillende specerijenmengsels is het een ingrediënt. Denk aan speculaas- en koekkruiden.
Hoe bewaar je het?
Om zowel smaak als werkzame stoffen zo lang mogelijk intact te houden is het verstandig om het droog, koel, donker en afgesloten te bewaren. De stokjes zijn langer houdbaar dan poeder, al blijft het allebei lang goed.
Waar kun je het kopen en waar let je op als je het koopt?
Tegenwoordig vind je in elke supermarkt kaneel. Meestal gaat het dan om de Cassia soort. Ook in de toko is het te koop. Wil je Ceylon kaneel kopen, let dan goed op het etiket. Als er niet expliciet vermeld staat dat het Ceylon kaneel is, is het hoogstwaarschijnlijk Cassia. Het verdient de voorkeur om biologische kaneel te gebruiken.
Wat kun je ermee in de keuken?
Het wordt al eeuwenlang gebruikt in de keuken. Je kunt het verwerken in zowel zoete als hartige gerechten. Bij hartige gerechten kun je het goed combineren met komijn, kardemom en gember. Denk bijvoorbeeld aan:
- Snoep (de ouderwetse kaneel kussentjes!)
- In kaneelbroodjes
- Appeltaart en appelmoes
- In havermout
- Een beetje kaneel bij de filterkoffie geeft een lekker smaakje
- In de rode kool
- Smoothies
- In een curry
- In stoofschotels
- Pompoensoep
- Moussaka
Wat is de voedingswaarde van kaneel?
Er zitten veel fytonutriënten in kaneel, al is het wel goed te beseffen dat je maar een heel klein beetje per keer eet.
- Mineralen ijzer, kalium, calcium, magnesium, mangaan en zink
- Vitamine A, vitamine B3, B5 en B6
- Antioxidanten, flavonoïden en polyfenolen (caroteen, cryptoxanthine, luteïne en zeaxanthine. Kaneel is één van de sterkste antioxidanten ter wereld.
- Etherische olie (cinnamaldehyde en een klein beetje eugenol).
- Vezels
Welke voordelen kan kaneel hebben voor je gezondheid?
Kaneel bevat stoffen met een krachtige medicinale werking. Dit heeft vooral te maken met de zeer sterke antioxidanten, die qua antioxidantcapaciteit nog boven knoflook en oregano uitgaan, en de etherische olie. Bedenk wel dat een beetje kaneel de effecten van een ongezond voedingspatroon niet zal opheffen. Het kan wel ondersteunen. Dan is het een indrukwekkende lijst van effecten die het kan hebben.
- Kaneel helpt de bloedsuikerspiegel te stabiliseren. Dit komt door de polyfenolen, waardoor de alvleesklier meer insuline afgeeft. Bovendien zorgen geur en smaak een gevoel van voldoening, wat de trek stilt. Hoewel Ceylon kaneel wat zoeter is, is het stabiliserende effect op de bloedsuikerspiegel groter dan bij Cassia. Het heeft dus een ondersteunende werking bij diabetes type 2.
- Ook zorgt het mede voor een verbeterde insulinegevoeligheid.
- Het is ontstekingsremmend:
– Minder risico op hartaandoeningen
– Minder kans op kanker en het zou kunnen ondersteunen bij leukemie en lymfeklierkanker. Het lijkt invloed te hebben op de groei van kankercellen en de vorming van bloedvaten in tumoren.
– Positief effect op neurodegeneratieve ziektes (zoals Alzheimer en Parkinson) - Het kan helpen schimmelinfecties te bestrijden.
- Zelfs kan het helpen het hiv virus te bestrijden.
- Het stimuleert de darmwerking.
- Het kan helpen het cholesterol in balans te brengen.
- En het kan een slechte adem helpen bestrijden.
Kun je er ook teveel van gebruiken?
Bij kaneel is het zeker niet: ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’! Dit geldt vooral voor Cassia kaneel. Deze soort bevat in de olie veel cinnamaldehyde en coumarine. In Ceylon kaneel zit veel minder van deze stoffen. Coumarine heeft o.a. een bloedverdunnend effect. Als je er teveel van gebruikt, kun je zeker bijwerkingen ervaren. Je kunt daarbij denken aan:
- Leverschade (m.n. door coumarine). Zeker als je medicijnen gebruikt die leverschade kunnen veroorzaken, zoals paracetamol en statines, is de kans op leverschade bij gebruik ervan veel groter.
- Verhoogd risico op kanker
- Mondzweren
- Te lage bloedsuiker, zeker bij het gebruik van medicatie bij diabetes
- Ademhalingsproblemen
- Ook heeft het een wisselwerking met bepaalde medicatie bij diabetes, hart- en vaatziekten of leveraandoeningen. De werking wordt versterkt of verzwakt of de bijwerkingen worden erger.
- Laat je dus zeker niet verleiden tot een ‘Cinnamon challenge’, waarbij je 1 el droge kaneel eet en in minder dan 60 sec. weg moet zien te krijgen. Dit kan serieus gevaarlijk zijn.
Wat is teveel?
Maar ja, wat is dan ‘teveel’? Zoals ik al noemde gelden de waarschuwingen vooral voor Cassia kaneel vanwege de stof coumarine. Ceylon kaneel bevat dit veel minder. Reken voor een gezonde portie 1 – 1,5 tl per dag, waarbij voor kinderen een lagere dosis geldt.
Kaneel is een heerlijke en gezonde toevoeging aan je maaltijden, zeker als je Ceylon kaneel gebruikt. Dat is dan ook mijn advies: kies alleen voor Ceylon kaneel, ook al is het iets duurder. In de EetLijn gebruiken we het ook regelmatig. Behalve uiterst gezond is het ook nog eens superlekker!
Heb je belangstelling voor een hele goede Ceylon kaneel?
https://shop.deeetlijn.nl/product/ceylon-kaneel-voordeelpot-80-g/
