Lactose-intolerantie, wat zijn de signalen? En dé ultieme tip om eraf te komen!

Lactose-intolerantie, daar spreek je van als je lichaam moeilijk lactose of melksuiker kan verteren. Het is een vorm van voedselovergevoeligheid. Het kan wat lastige klachten geven maar gelukkig is het heel eenvoudig op te lossen. Daarover ontdek je meer in het blog van deze week.

Wat is lactose?

Een ander woord voor lactose is melksuiker. Dat geeft aan wat het is: een vorm van suiker die in melk voorkomt. Het is dan ook alleen in zuivelproducten te vinden, al zit het ook van nature in moedermelk. De meest gangbare producten waarin lactose zit, zijn:

• Melk, karnemelk, chocolademelk, koffiemelk
• Yoghurt, kefir en kwark
• Slagroom, crème fraîche en zure room
• Zachte kazen
• Frisdranken die van zuivel zijn gemaakt (denk aan fruityoghurt drinks)
• Vla, pudding en pap
• Roomijs
• Kwark

In zure melkproducten zoals gewone yoghurt, kwark en karnemelk zit veel minder lactose dan in onbewerkte melk. Ook Nederlandse (harde) kaas bevat nauwelijks lactose. Deze producten worden door de meeste mensen met lactose-intolerantie goed verdragen. Daarnaast gebruiken fabrikanten ook melkpoeders of melkbestanddelen in chocolade, koek, snoep, deegwaren, soepen, margarine en allerlei andere producten. Ook kan er in medicijnen en voedingssupplementen lactose zitten. Hierbij gaat het wel om heel kleine hoeveelheden die bij de meeste mensen met een lactose intolerantie geen klachten geven.

Hoe wordt lactose verwerkt in ons lichaam?

Als we producten met lactose gebruiken, wordt dit in het lichaam afgebroken door het enzym lactase. Het wordt dan gesplitst in galactose en glucose, de suikers waaruit het is opgebouwd. Dit enzym wordt aangemaakt in de dunne darm. Naarmate we ouder worden, is de darm steeds minder in staat om lactase te produceren. Na het derde levensjaar neemt de aanmaak van lactase al af. Als je niet teveel producten met lactose eet, zal dit geen probleem zijn.

Wat is een lactose intolerantie en welke gevolgen kan het hebben?

Echter, als je veel voeding met lactose blijft eten, wordt het moeilijker om dat allemaal af te breken. Op den duur zorgt lactose voor een slijmlaag aan de binnenkant van de dunne darm. Daardoor is het moeilijker om voedingsstoffen op te nemen. Ook al eet je nog zo gezond maar als de darmen de voedingsstoffen niet op kunnen nemen, kun je alsnog ondervoed raken. In de dikke darm zorgt de niet afgebroken lactose voor ontstekingen, een minder goed functionerende darmflora en uiteindelijk een hyperpermeabele darm (leaky gut) met een heleboel mogelijke vervolgschade. Daarover kun je lezen in dit blog: https://www.deeetlijn.nl/een-lekkende-darm-leaky-gut-vervelende-kwaal-gelukkig-zijn-er-oplossingen/ Ongeveer een op de drie mensen is lactose-intolerant. Dat betekent dus dat je het enzym lactase mist of er te weinig van hebt.

Welke klachten kun je ervaren bij een lactose intolerantie?

Zo’n tekort aan lactase kan veel vervelende klachten geven. Ik noem de meest voorkomende:

• Winderigheid
• Diarree en schuimende ontlasting
• Opgeblazen gevoel
• Buikpijn en krampen
• Opgeblazen gevoel
• Misselijkheid
• Obstipatie
• Steeds terugkerende bijholte- en oorontsteking
• Loopoortjes bij kinderen
• Eczeem en andere huidproblemen
• Astma en hooikoorts

Welke vormen van lactose-intolerantie zijn er?

Niet elke lactose- intolerantie is hetzelfde. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen primaire, secundaire en aangeboren lactose-intolerantie.

1. Primaire lactose-intolerantie: door de (normale) afname van productie van lactase kan het lichaam problemen krijgen met het verteren van grote hoeveelheden lactose.
2. Secundaire lactose-intolerantie: als de darmwand beschadigd is, kan er niet voldoende lactase aangemaakt worden.
3.  Aangeboren (congenitale) lactose-intolerantie: al vanaf de geboorte is er weinig tot geen lactose aanmaak. Hierdoor kan de baby ook geen moedermelk verdragen. Dit is een zeldzame, erfelijke vorm van lactose-intolerantie.

Welke oorzaken kunnen leiden tot lactose-intolerantie?

Er is een scala aan oorzaken die zorgen voor lactose-intolerantie. De belangrijkste daarvan zijn:

• Leeftijd. Naarmate we ouder worden, neemt de hoeveelheid lactase die de darmen produceren af.
• Erfelijkheid. Dit geldt met name voor de aangeboren lactose-intolerantie. Overigens komt onder mensen uit Afrika, Azië, Zuid-Amerika en Zuid-Europa ook vaker lactose-intolerantie voor.
• Antibioticagebruik
• PDS
• Darmziekten en dysbiose in de darm
• Hyper permeabele darm (leaky gut), wat dus zowel oorzaak als gevolg kan zijn van lactose-intolerantie. Voor een hyper permeabele darm zijn er meer mogelijke oorzaken.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Bij het vermoeden van een lactose-intolerantie zijn er verschillende onderzoeken mogelijk.

1. Waterstof-ademtest: je krijgt een suikeroplossing te drinken. Voor en na het drinken hiervan wordt de hoeveelheid waterstof gemeten in de lucht die je uitademt. Dit bepaalt of er sprake is van een lactose-intolerantie.
2. Lactose Tolerantie Test (LTT): je krijgt een hoeveelheid lactose, waarna op verschillende momenten die bloedsuikerspiegel bepaald wordt. Als deze niet stijgt, kan het betekenen dat je lactose-intolerant bent.
3. Eliminatie-provocatie test: Je laat eerst een tijdje lactose uit je voeding helemaal weg. Daarna voeg je het weer toe. Als eerst de klachten weg waren en daarna weer terugkomen, is de kans groot dat je een lactose-intolerantie hebt.

Wat is het verschil tussen lactose-intolerantie en koemelkallergie?

Lactose-intolerantie en koemelkallergie of intolerantie voor koemelk worden nog wel eens door elkaar gehaald. De klachten lijken vaak veel op elkaar, maar het zijn wel verschillende problemen. Een koemelkallergie is een heftige reactie van het afweersysteem op koemelkeiwit. Ook zonder een echte allergie kun je gevoelig zijn voor het gebruik van koemelkeiwitten. Mensen met een koemelkallergie kunnen echt niets verdragen waar melkeiwit inzit. Veel mensen met een lactose-intolerantie kunnen meestal wel kleine hoeveelheden lactose verdragen, zo’n 4 gram per portie. Dit komt overeen met ongeveer 100-150 ml yoghurt. Het kan per persoon verschillen hoeveel je verdraagt. Bij een koemelkallergie is het dieet dus een stuk strenger dan bij lactose-intolerantie. Anderzijds: mensen met een koemelkallergie kunnen soms wel geiten- of schapenmelk verdragen, maar daar zit wél lactose in en dus niet geschikt bij een lactose-intolerantie.

Welke alternatieven zijn er voor zuivel met lactose?

Als je lactose in je voeding wilt beperken, heb ik de volgende tips voor je.

1. Plantaardige melk.
   – Amandelmelk kun je het beste zelf maken i.v.m. toevoegingen en productiemethoden.
   – Sojamelk is geschikt om kefir van te maken en om af en toe een cappuccino mee te maken. Sojamelk gebruik ik zelf alleen in hele kleine hoeveelheden omdat ik geen voorstander ben van grote hoeveelheden sojamelk vanwege de fyto-oestrogenen die erin zitten. Bij grote hoeveelheden kunnen die je hormoonhuishouding uit balans brengen.
2. Gebruik liever zure producten, zoals karnemelk, kefir of yoghurt. Maak deze het liefste zelf en laat ze lang (minstens 24 uur, liefst 48 uur) fermenteren. Dan wordt er meer lactose afgebroken.
3. Veel mensen met een lactose intolerantie kunnen wel roomboter verdragen. Anders is ghee een alternatief. Hier kun je alles lezen over ghee: https://www.deeetlijn.nl/ghee-goud-in-je-keuken-met-12-toepassingen-voor-je-gezondheid/
4. Lees altijd de ingrediëntenlijst van producten om te checken of er lactose in verwerkt is. Eet het liefst puur en onbewerkt. Dan ben je zelf baas over wat je binnenkrijgt!
5. Er bestaan enzympreparaten en -pillen die je aan voeding met lactose kunt toevoegen. Hierin zit het enzym lactase. Je kunt deze tabletten innemen als je een keer melkproducten wilt gebruiken.
6. Er bestaan ook lactosevrije producten in de supermarkt. Helaas zijn ze meestal erg duur en bovendien in veel gevallen helemaal niet zo gezond. Lactose is melksuiker en dus zoet. Bij producten waar de melksuiker uit is gehaald, worden vaak grote hoeveelheden andere suikers toegevoegd.

Hoe kun je omgaan met lactose-intolerantie?

Bij een lactose-intolerantie is er veel wat je kunt doen. Uiteraard is het afhankelijk van de oorzaak.

• Als het te maken heeft met de ‘normale’ afname van de productie van lactase, is het meest verstandige om de lactose in je voeding te beperken. Dit is sowieso een goed advies voor iedereen om te voorkomen dat lactose een slijmlaag legt in je darmen met alle gevolgen van dien.
• Wanneer je darmen niet goed functioneren, is het zaak om je darmen te helen. In het genoemde blog over leaky gut vind je veel tips.

Wat kan de EetLijn Methode betekenen bij lactose-intolerantie?

Als je problemen met je darmen wilt aanpakken, is de EetLijn Methode een perfecte manier om dat te doen. Het voedingsprogramma van De EetLijn is niet lactosevrij. En het bijzondere is dat dat ook helemaal niet hoeft. Want met De EetLijn ga je zó goed voor je darmen zorgen dat je darmen helen zodat je lichaam zelf weer lactase aan kan maken. Hierdoor neemt je intolerantie voor lactose zelfs af! Het geheim van De EetLijn is dat het vanaf het begin de darmen ondersteunt om te herstellen. Zodoende kom je van allerlei darmproblemen af, én van een heleboel andere klachten die daar direct of indirect mee verbonden zijn. Veel lactose is voor niemand een goed idee, maar het is dus niet nodig om geheel lactosevrij te leven!

Wil je meer weten over de EetLijn Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl en er wordt contact met je opgenomen.