Parkinson is een aandoening die te maken heeft met een tekort aan dopamine en een beschadiging van de hersencellen. De vraag is wat je er zelf aan kunt doen om het te voorkomen of in het beginstadium terug te dringen.
Wat is de ziekte van Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte. Dat betekent dat het zich afspeelt op hersenniveau. Hersencellen raken beschadigd. Deze ziekte kan ongelofelijk veel verdriet teweeg brengen. Toch zijn er wel dingen die je zelf kunt doen om het te helpen voorkomen of het in een beginstadium min of meer terug te dringen. Natuurlijk is het niet allemaal zwart-wit maar er zijn zeker dingen die je kunt proberen met voeding en leefstijl.
Schudverlamming
Parkinson wordt ook wel ‘schudverlamming genoemd’. De eerste symptomen kunnen tremoren zijn of een starre gezichtsuitdrukking. Ook een voorovergebogen houding, een schuifelende gang, bewegingstraagheid en spierstijfheid zijn heel kenmerkend. Mensen met de ziekte van Parkinson kunnen vaak ook moeilijk op gang komen. De ziekte is al lang bekend: dokter James Parkinson, naar wie het genoemd is, beschreef in 1817 het ziektebeeld al. Meestal openbaart het zich bij mensen tussen de 50 en 60 jaar maar tegenwoordig ook bij mensen jonger dan 40 jaar!
Hoe is het verloop van de ziekte?
De diagnose is moeilijk te stellen omdat verschillende van de symptomen ook bij andere ziekten voorkomen. De klachten gaan niet meer weg. Dat heeft te maken met afsterven van zenuwbanen. Wat kapot is, is kapot. Overigens laten nieuwere onderzoeken zien dat zelfs hersencellen kunnen herstellen. Hiernaar moet nog veel onderzoek gedaan worden. De klachten kunnen door de jaren toenemen maar zijn niet dodelijk. Uiteindelijk ontwikkelt ongeveer 80% van de mensen met de ziekte van Parkinson ook één of andere vorm van dementie, bijvoorbeeld Alzheimer. Dat is ook wel te begrijpen want beide ziekten houden verband met prikkeloverdracht en doorbloeding van de hersenen. De ziekte van Parkinson is een progressieve ziekte. Dat wil zeggen dat hij niet tegen te houden is. Ondanks dat de klachten steeds erger worden, zijn er zeker tools die je kunt inzetten om het proces te vertragen.
Wat gebeurt in de hersenen bij de ziekte van Parkinson?
Hersencellen communiceren met elkaar. De ene cel geeft een boodschap door aan de andere cel via de neuronen. Dit zijn uitlopers van zenuwcellen. Om de prikkels (boodschappen) door te geven hebben de zenuwcellen dopamine nodig. Dopamine is een neurotransmitter, een boodschapperstof, die de signalen en opdrachten voor o.a. de spieren doorgeeft van de ene hersencel aan de andere. Als er niet voldoende dopamine is, kunnen de boodschappen niet goed overgebracht worden. Hierdoor ontstaan klachten zoals spierstijfheid etc.
Dopamine
Dopamine zit in de hersenen maar bij mensen met de ziekte van Parkinson is aangetoond dat ze te weinig dopamine hebben. Daar zitten twee kanten aan. Dopamine wordt aangemaakt als je dingen doet waar je plezier in hebt en blij van wordt. Als je dingen met passie doet, wordt de hoeveelheid dopamine groter. Daarom is je ‘ikigai’, de levenselixer, het hebben van een doel in je leven waar je je bed voor uit komt, ook zo belangrijk: Je maakt dan meer dopamine aan. De andere kant is dat de dopamine-aanmaak belemmerd kan worden door o.a. stress en slaapgebrek. Als je per nacht 7-8 uur slaapt, waarvan 5 uur aaneengesloten, heb je voldoende nachtrust om voldoende dopamine aan te kunnen maken. Daarnaast kan dopamine ook afgebroken worden door bepaalde voedingsstoffen. Daar kom ik hieronder nog op terug. Als de hersencellen die dopamine produceren, afsterven, ontstaan dus de klachten.
Wat zijn de oorzaken?
Het is nog niet bekend wat precies de oorzaak is dat de hersencellen afsterven. Het is wel bekend dat Parkinson voor 30% genetisch bepaald is. De andere 70% wordt bepaald door omgevingsfactoren. Daarbij kun je denken aan milieubelasting, spuitmiddelen, leefstijl en voeding. We weten dat het in het Westen veel meer voorkomt. Dat bewijst al dat er veel omgevingsfactoren een rol spelen. Het gaat echt te ver om te stellen dat je door voeding en leefstijl alles kunt voorkomen want er zijn altijd factoren waar je geen invloed op hebt. Maar er zijn ook factoren waar je wél invloed op hebt. Ik noem er enkele:
- Alcohol en suiker. Het probleem met deze genotsmiddelen is dat ze een verslavende werking hebben. Dat is geen zwakte! Juist vanuit het effect dat deze stoffen hebben op de dopamine-aanmaak is dit goed te begrijpen. Als je alcohol of suiker gebruikt, gaat even de hoeveelheid dopamine in je hersenen omhoog. Daardoor krijg je een fijn, euforisch gevoel. Daarna gaat de dopaminespiegel echter pijlsnel naar beneden. Dit geeft schade aan de hersencellen. Bovendien ga je hunkeren naar meer alcohol of suiker. Dat maakt het zo moeilijk om ermee te stoppen.
- Ook de cafeïne uit koffie tast de aanmaak van dopamine aan. Koffie heeft ook positieve eigenschappen dus je kunt ervoor kiezen om je koffiegebruik te beperken en/of deels biologische cafeïnevrije koffie te gaan drinken.
- Roken: in tabak zitten stoffen die dopamine afbreken.
- Stress heeft ook de afbraak van dopamine tot gevolg.
- Vrije radicalen door afbraak van toxische stoffen uit o.a. ongezonde voeding, milieubelasting, spuitmiddelen, zware metalen (ook in de lucht) zorgen voor de afbraak van dopamine. Dopamine is namelijk één van de meest kwetsbare neurotransmitters. Het oxideert snel. In vervuilde gebieden komt de ziekte van Parkinson meer voor. Dat bewijst wel weer hoe belangrijk een schone omgeving is voor onze gezondheid.
- Een schommelende bloedsuikerspiegel zorgt voor laaggradige ontstekingen op perifeer gebied. Die kunnen overslaan op hersenniveau en zorgen zo voor vernietiging van dopamine en beschadiging van de hersencellen. Daarom is het zo belangrijk om voeding met een lage G. I. (glycemische index) te eten, zodat je bloedsuikerspiegel stabiel blijft.
- Problemen met de darmwerking. Als je darmen niet goed functioneren en het verteringsproces niet goed verloopt, zijn je darmen niet goed in staat om afvalstoffen af te breken.
Medicijnen
Als je de ziekte van Parkinson hebt, krijg je vaak medicijnen voorgeschreven die de aanmaak van dopamine stimuleren of het tekort aan dopamine aanvullen. Helaas is het alleen symptoombestrijding: ze genezen de ziekte niet. Het gebruik van deze medicijnen komt heel precies: 1 uur voor de maaltijd of 2 uur erna. Je mag ze niet samen met eiwitten of alcohol innemen. Ook is het interessant te weten dat de status van vitamine B6 belangrijk is. Dit speelt een rol bij de aanmaak van dopamine. Als je te weinig B6 hebt, is de dopamine-aanmaak minder, maar een te veel kan de werking van de medicijnen beïnvloeden. Als je dit soort medicatie gebruikt, is het soms goed om de hoeveelheid Vitamine B6 te laten bepalen.
Wat kun je zelf doen om het te voorkomen en in beginstadium klachten terug te dringen?
De ervaring heeft geleerd dat de bij het toepassen van de Eetlijn-Methode het proces wat minder snel lijkt te gaan. Maar ik doe geen claims en geef geen beloftes. Elke kleine verbetering of minder snelle verslechtering kan echter belangrijk zijn. Een paar tips deel ik met je:
- De lever ondersteunen in de ontgiftende werking door zoveel mogelijk gezond te eten. Dit zorgt voor het stimuleren van het afvoeren van gifstoffen zodat er geen toxines ontstaan die neuronen kunnen beschadigen.
- Eet uien, knoflook, kolen, biologische eieren, geitenzuivel, cottage cheese, vis, magere kwark, avocado, noten, zaden en peulvruchten. Deze producten bevatten veel van het aminozuur tyrosine. Tyrosine is een belangrijke bouwstof voor dopamine. Je kunt dit eventueel ook uit een goed eiwitpoeder als Nutrilite halen. Peulvruchten bevatten helaas wel veel lectines, die ze weer minder gezond maken. Bovendien passen ze niet in De EetLijn Methode vanwege het zetmeelgehalte.
- Zorgen voor een goede darmwerking om spijsverteringsproblemen te voorkomen.
- Een stabiele bloedsuikerspiegel waarborgen, zoals hierboven uitgelegd.
- Antioxidanten eten om dopamine te beschermen voor oxidatie. Eet dus veel groente en voldoende maar ook weer niet teveel fruit.
- Controle op voedselallergieën of intoleranties in verband met het ontstaan van laaggradige ontstekingen.
Supplementen
Er zijn een paar supplementen die kunnen helpen om je lichaam te ondersteunen in de strijd tegen (de gevolgen van) de ziekte van Parkinson. Zeker in een beginstadium van de ziekte kunnen deze supplementen helpen om snelle verslechtering tegen te gaan.
- Q-10. Dit is een lichaamseigen stof die belangrijk is voor de energie-aanmaak. Het zet de voeding om in energie. Zo is het een belangrijke antioxidant die helpt de celmembranen soepel te houden en helpt om de afvalstoffen eruit te laten. Zodoende voorkomt het schade aan de cellen. Je lichaam maakt dit zelf aan maar naarmate je ouder wordt maakt het lichaam minder van deze stof aan. Helaas breken statines Q-10 af. Statines zijn de medicijnen die bij hoog cholesterol voorgeschreven worden. Het is dus de moeite waard om hierover in gesprek te gaan met je arts, omdat statines dus indirect meer kans op Parkinson geven. In een beginstadium van Parkinson kan voldoende Q10 de progressie voor 44% vertragen; de cognitieve functies en motorische vaardigheden kunnen minder snel achteruit gaan.
- Omega-3 houdt de cellen soepel en ondersteunen de prikkeloverdracht op hersenniveau.
- Ginkgo biloba is een sterke antioxidant die helpt bij doorbloeding van de hersenen en het stimuleert de aanmaak van dopamine. Ook dit kan in beginstadium helpen.
- Voldoende vitamine D. Heel veel mensen met Parkinson hebben te weinig vitamine D. Je lichaam (huid) kan zelf vitamine D aanmaken onder invloed van zonlicht (alleen als je schaduw korter is dan je lengte, dus alleen in hoog zomer). Vitamine D als supplement kan dus zeker voor mensen met de ziekte van Parkinson belangrijk zijn.
Het zijn allemaal geen wondermiddelen, maar als het de progressie ook maar iets kan vertragen, is het de moeite waard om te proberen.
Wil je meer weten over de Eetlijn-Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl
Wil je meer lezen?
https://www.deeetlijn.nl/omega-3-slikken-grote-onzin-of-pure-noodzaak/
https://www.deeetlijn.nl/koffie-is-het-erg-om-eraan-verslaafd-te-zijn/
https://www.deeetlijn.nl/suikerverslaving-hoe-kom-je-daar-vanaf/
De genoemde supplementen kun je in de webshop kopen:
https://shop.deeetlijn.nl/product/q10/
https://shop.deeetlijn.nl/product/omega-3/
https://shop.deeetlijn.nl/product/vitamine-d-90-tabletten/
https://shop.deeetlijn.nl/product/gingko-biloba-100-st/
