Groene thee: geeft het garantie voor een goede gezondheid? Is het een alleskunner of moet deze stelling met een korreltje zout genomen worden? In dit blog kun je alle ins en outs ervan vinden: wat het is, hoeveel je ervan kunt gebruiken en wat de voor- en nadelen zijn. En uiteraard…waarom het pas gezond is als het bitter is.
Wat is thee?
De thee zoals we die kennen bestaat uit blaadjes die groeien aan de struik van de Camellia Sinensis. Dit gewas gedijt vooral in een subtropisch klimaat en kan wel 120 – 140 jaar oud worden. Het groeit op plekken tot 2000 meter hoogte en kan ook zelfs in de sneeuw overleven. De blaadjes van de struik worden geplukt en al dan niet bewerkt.
Welke soorten thee zijn er?
Zwarte thee, witte thee, groene thee… zijn dat allemaal verschillende soorten? Eigenlijk is het allemaal dezelfde soort, maar de verwerking is verschillend. Natuurlijk zijn er plantkundig gezien wel (heel veel zelfs) verschillende varianten. De belangrijkste theesoorten zijn de zwarte, witte en groene.
- Zwarte thee is de meest bekende thee. Nadat de theeblaadjes met de hand zijn geplukt, worden de blaadjes gedroogd en gesneden. Vervolgens worden ze blootgesteld aan lucht (oxidatie). Daardoor ontstaat er een reactie met enzymen die zorgt voor de donkere kleur en de rijke smaak van thee. Hierna worden de blaadjes geroosterd. Ze oxideren daardoor volledig. Dit totale oxidatieproces noem je fermentatie. Een nadeel van het oxideren is dat de hoeveelheid antioxidanten (beschermers van de lichaamscellen) in de thee veel minder wordt.
- Witte thee wordt gemaakt van de blaadjes van de jonge theeknoppen. Deze blaadjes worden alleen gedroogd. Ze behouden daardoor hun lichte kleur en bevatten meer antioxidanten dan zwarte thee.
- Groene thee wordt alleen maar licht gestoomd of geroosterd. De blaadjes blijven zoveel mogelijk intact. Deze thee oxideert niet en bevat daardoor meer antioxidanten dan zwarte thee. Doordat de theeblaadjes worden verhit, behouden ze hun groene kleur. Groene thee geeft een lichte kleur af en heeft een lichte, frisse smaak. De geroosterde vorm heeft een wat krachtigere smaak dan gestoomde. Groene thee onderscheidt zich van zwarte thee doordat het niet gefermenteerd wordt en daardoor alle antioxidanten en polyfenolen behoudt. De groene variant is veruit mijn favoriet vanwege de vele gezondheid bevorderende eigenschappen.
- Matcha is een speciale vorm. Zowel matcha als groene thee zijn beide afkomstig van dezelfde Camellia sinensis plant. De productiemethode is echter verschillend, evenals de manier waarop je het drinkt. Groene thee wordt gemaakt van gedroogde theebladeren, terwijl matcha wordt geproduceerd door de bladeren te vermalen tot een fijn poeder. Dit poeder wordt vervolgens gemengd met water om de thee te zetten. Ze zijn beide heel gezond. Matcha is wellicht nog iets krachtiger, omdat je de hele theebladeren binnenkrijgt. Groene thee moeten de meeste mensen leren drinken. Dit is bij Matcha nog meer het geval.
In welke vormen is het te koop?
In de (bio)winkel kun je verschillende vormen tegenkomen:
- Zakjes
- Losse thee
- Matcha poeder
Waar let je op als je groene thee koopt?
Er zijn een paar aandachtspunten als je groene thee wilt kopen.
- Het belangrijkste is wel dat je de biologische koopt.
- Als je zakjes koopt, let er dan op dat ze van ongebleekt papier zijn. Anders krijg je er ongewenste schadelijke stoffen bij. Ook zakjes van kunststof (plastic) zijn niet aan te bevelen vanwege de hormoonverstorende stoffen.
- Ook als je losse blaadjes koopt, is het belangrijk om de biologische variant te nemen. Je kunt die in (ook weer ongebleekte!) zakjes doen of in een thee-ei.
- Ik ben groot fan van de thee van het merk Pukka. Hij is niet goedkoop maar hij is biologisch, zit verpakt in ongebleekte papieren zakjes en is zacht van smaak. Het is niet erg bitter. Ook heeft dit merk verschillende smaken: o.a. met gember, mint en matcha.
- Ook de industrie heeft de gezondheid van groene thee ontdekt en probeert mensen te lokken naar frisdrank, ijsthee enz. met groene thee en matcha. Trap daar echter niet in, want er zit slechts een minimale hoeveelheid in, en bovendien is de rest van de ingrediënten niet bepaald gezond.
- Als je matcha koopt, let er dan op dat het biologisch en van goede kwaliteit is. Er is veel nep op de markt. Echt goede matcha is duur.
Waar let je op als je groene thee zet?
Veel mensen vinden groene thee (te) bitter. Dit kan o.a. komen door de manier waarop je het zet.
- Allereerst is de kwaliteit van het water van invloed. Als je zachter water gebruikt (minder kalk) wordt de smaak van groene thee ook zachter. Dat komt doordat kalk een verbinding aangaat met bepaalde enzymen die erin zitten. Een waterfilter beïnvloedt ook de smaak, waardoor het lekkerder smaakt. Sommige mensen kiezen, als ze geen filter hebben, voor Spa Blauw. Dit is echter geen goede oplossing, omdat dit zeer verzurend is, nog afgezien van de invloed van de flessen waar het in zit m.b.t. afval én hormoonverstorende stoffen.
- Vervolgens is de temperatuur van het water belangrijk. Als je water gebruikt dat net gekookt heeft, wordt je thee veel bitterder. Het is dus beter om het water een paar minuten te laten afkoelen. Dat komt zowel de smaak als de gezondheid ten goede.
- Tenslotte helpt het om de thee niet te lang te laten trekken. Zo voorkom je dat het (te) bitter wordt. Uiteraard kun je mengen met kruideninfusies zoals gember, kamille, kaneel enz.
Waarom is het zo gezond?
Je kunt er niet omheen: groene thee lijkt wel een wondermiddel. Inderdaad bevat het heel veel voedingsstoffen en plantenstoffen. Het gaat daarbij vooral om antioxidanten. De belangrijkste groep antioxidanten in groene thee zijn de polyfenolen, nog specifieker de flavonoïden van het catechine type. Een interessant stofje daarbij is EGCG (epigallocatechine-gallaat). Dit lijkt de meest actieve component in groene thee te zijn, naast tannines. Ook dit zijn polyfenolen.
Wat kan het betekenen voor onze gezondheid?
De antioxidanten die erin zitten, kunnen op vele manieren een bijdrage leveren aan onze gezondheid. Bedenk wel dat het hierbij om je eet- en leefpatroon in het geheel gaat. Een paar koppen groene thee per dag alleen zullen je niet helpen. Toch kan het gebruik ervan veel positieve effecten hebben. Ik noem de belangrijkste:
- Het kan helpen om de huid jong en fris te houden en rimpels tegen te gaan. Dit lijkt ermee te maken te hebben dat planten onder invloed van zonlicht een stof aanmaken om zich te beschermen tegen UV straling. Door het drinken van groene thee bescherm je jezelf als het ware tegen de schadelijke gevolgen van UV straling.
- De catechines die erin zitten, lijken mede te kunnen beschermen tegen diverse soorten kanker zoals prostaat- en borstkanker. Dit geldt ook voor de EGCG die erin zitten. Verder onderzoek is nog nodig.
- Ook kan het helpen om diabetes type 2 tegen te gaan doordat het helpt de glucosespiegel laag te houden en de insulinegevoeligheid bevordert.
- Door de hoge antioxidantwerking kan het mede helpen om hart- en vaatziekten tegen te gaan en cholesterol in balans te houden doordat het ontstekingen tegengaat. Een grootschalig onderzoek liet zien dat mensen die regelmatig groene thee drinken een kleinere kans hebben op het krijgen van een beroerte.
- EGCG zorgt voor versnelling van de stofwisseling, waardoor de vetverbranding verhoogt. Zodoende kan het bijdragen aan gewichtsverlies.
- De antioxidanten kunnen de weerstand ondersteunen.
- Het kan bijdragen aan een goede hersenfunctie, waardoor je scherper bent. Dit is vnl. het effect van de cafeïne die het bevat.
- Ook kan het een rol spelen in het behouden van een gezond gebit omdat het bepaalde bacteriën tegengaat en de zuurgraad van het speeksel verlaagt.
- Het kan helpen om ontstekingsziekten tegen te gaan. Denk hierbij aan artritis, maar ook aan ziekten als Alzheimer en Parkinson.
- Groene thee kan helpen om vermoeidheid door stress te verminderen, omdat het theanine bevat. Dit is een aminozuur dat je helpt ontspannen en stress verlaagt.
- Het is goed voor gezonde ogen vanwege grote hoeveelheden vitamine C en E, luteïne en zeaxanthine. Dat zijn allemaal stoffen die belangrijk zijn voor goed functionerende ogen. Zodoende kan het helpen glaucoom en andere oogziektes te voorkomen, samen met de antioxidanten.
Waar moet je rekening mee houden als je het drinkt?
Naast al deze voordelen heeft groene thee ook een paar kleine schaduwkanten. Ik noem de belangrijkste.
- Zoals ik al schreef ervaren sommige mensen groene thee als bitter. De bittere smaak is afkomstig van de tannines. Je kunt de bitterheid beperken als je de tips gebruikt die ik hierboven noemde. Maar helaas pindakaas voor mensen die niet van bitter houden, is dat de thee pas écht gezond is als hij bitter is. Een ‘truc’ is om jezelf voor te houden dat het gezond is, en het ‘in je hoofd lekker te maken’. Dit helpt echt!
- Groene thee bevat relatief veel cafeïne. Het gaat om ongeveer 1/3 van de hoeveelheid cafeïne die koffie bevat. Drink het daarom niet ’s avonds, want dan kan het je slaap verstoren. Het is echter opmerkelijk dat het juist kan helpen om beter te slapen wanneer je het overdag drinkt.
- Tijdens zwangerschap is het raadzaam om het gebruik van groene thee te beperken vanwege de kans op afwijkingen en vroeggeboorte. Ook bij borstvoeding kun je het gebruik van groene thee beter sterk beperken.
- Catechines kunnen de ijzeropname uit voeding verminderen. Als je last hebt van een ijzertekort kun je daarom groene thee beter tussen de maaltijden door gebruiken.
- Vanwege de vele antioxidanten raden sommige artsen af om groene thee te drinken tijdens een chemokuur.
- Als je een overmatige hoeveelheid groene thee drinkt kun je last krijgen van o.a. hoofdpijn, zenuwachtigheid, diarree, slaapproblemen, verhoogde hartslag en duizeligheid.
Hoeveel zou je er per dag van kunnen gebruiken?
Doorgaans zie het je het advies om 2 koppen groene thee per dag te gebruiken. Uiteraard is het afhankelijk van je eigen keuze en wat je ermee wilt bereiken. Als je groene thee echt medicinaal wilt inzetten, zal je al snel uitkomen bij een supplement. Het is dan wel aanbevelenswaardig om dit onder begeleiding van een (orthomoleculair) therapeut of arts te doen.
Welke plaats heeft groene thee in de EetLijn Methode?
Ook in de EetLijn Methode maken we gebruik van groene thee. Het vormt een onderdeel van het totaal-effect: het ondersteunt de vetverbranding. Je hebt het inmiddels waarschijnlijk wel begrepen: groene thee is supergezond om te gebruiken, maar geen wondermiddel. Het maakt deel uit van een gezond eetpatroon zoals De EetLijn voorstaat. Daarin kan groene thee wel degelijk een positieve rol spelen. Geniet ervan en maak er dankbaar gebruik van!
Wil je meer weten over de EetLijn Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl. Ik zoek dan een coach bij jou in de buurt.
Heb je belangstelling voor groene thee? https://shop.deeetlijn.nl/product-categorie/diversen/thee/
Heb je belangstelling voor matchapoeder? https://shop.deeetlijn.nl/product/groene-thee-poeder-matcha/
