Schildklierproblemen? Meestal een vrouwendingetje!

Ben je vaak moe, heb je een droge huid, voel je je vaak angstig? Dan kan het zomaar zijn dat je schildklierproblemen hebt. Als je de signalen op tijd herkent, kun je met voeding en leefstijl meestal heel veel doen. Tegenwoordig hebben steeds meer mensen er last van. Het is dus een belangrijk thema, waar veel over te vertellen is.

Wat is de schildklier?

De schildklier is een vlindervormig orgaan in het keelgebied. Dit orgaan kan te snel of te langzaam werken. Dat kan grote of kleine kwalen veroorzaken. Helaas is het lastig om vooral kleine klachten meteen te herkennen. Dan kan de schildklier enorm ontsporen. Vaak is het een ‘vrouwending’. Hieronder kom ik daar nog op terug.

Wat zijn de functies van de schildklier?

De schildklier heeft vele functies. Hij stuurt eigenlijk alle stofwisselingsprocessen in het lichaam aan. Hij regelt de energie-aanmaak vanuit de voeding. Dat heeft dan weer verband met het regelen van de lichaamstemperatuur, de pompkracht van het hart, de aanmaak van neurotransmitters, de aanmaak van spijsverteringsenzymen, de vruchtbaarheid en de groeisnelheid van kinderen. Kortom: een zeer belangrijk orgaan voor ons hele systeem.

Wat zijn signalen dat het fout gaat?

Soms zijn er van die kleine kwalen, die signalen kunnen zijn van schildklierproblemen en een schildklier die minder goed functioneert. Die relatief kleine kwalen kunnen uitgroeien tot grotere problemen. Daarom is het van belang om goed naar je lichaam te luisteren. Er wordt wel eens gezegd: ‘Luister naar het fluisteren van je lichaam, om te voorkomen dat het moet gaan schreeuwen’. Dat geldt zeker in het kader van het functioneren van de schildklier. Er zijn vele, wat aspecifieke klachten die zouden kunnen wijzen op een minder goed functionerende schildklier. Hier volgen de belangrijkste.

Onverklaarbare verandering in gewicht: aankomen of afvallen. Beide kunnen een eerste signaal zijn van een te trage resp. te snel werkende schildklier.
Depressieve gevoelens en angsten.
Menstruatieklachten, zoals premenstruele klachten, stoppen van de menstruatie, te vaak menstrueren.
Dunner wordend en bros haar. Ook een droge hoofdhuid, dat weer kan zorgen voor dun en bros haar, kan een signaal zijn van een niet goed werkende schildklier.
Onverklaarbare spierpijnen op de meest gekke plekken, die opeens verschijnen.
Onverklaarbare gewrichtspijnen. Dit kan met de overgang te maken hebben, maar ook met de schildklier. Eigenlijk hebben alle hormoongerelateerde problemen met elkaar te maken. Het is net één grote schakelkast. Vooral bij de vrouwelijke hormonen: als er één hormoon niet goed functioneert, heeft dat gevolgen voor andere hormonen en zodoende voor alle lichaamsprocessen.
Veranderingen in de lichaamstemperatuur: zowel koud als warm hebben. Vooral een koude punt van de neus kan een signaal zijn.
Problemen in het keelgebied: verdikking in dit gebied, hese stem, pijn in de keel.
Spijsverteringsproblemen: te snelle of te langzame darmwerking.
Extreme vermoeidheid. Vooral vrouwen hebben daar vaak last van doordat ze voor iedereen behalve voor zichzelf zorgen. Door uitputting gaat schildklier langzamer werken. Dat geeft vermoeidheid, waardoor je wel moet rusten. Eigenlijk is dit dus een beschermingsmechanisme. We gaan dan medicijnen nemen om de schildklier sneller te laten werken, terwijl het lichaam juist een signaal afgeeft om je te laten rusten. Bij stress, vermoeidheid, drukte, denk dan ook aan de mogelijkheid dat de schildklier te traag werkt. De boodschap is dan zeker: Doe rustiger aan!

Wat kun je laten testen?

Er zijn verschillende dingen die je kunt laten onderzoeken wanneer je klachten hebt. Eén daarvan is bloedonderzoek. Er zijn verschillende waardes te bepalen: Om te beginnen het TSH hormoon, het hormoon dat de schildklier aanstuurt. Wat ook belangrijk is, is om T4 en T3 te laten testen, de door de schildklier geproduceerde hormonen. Meestal wordt in de reguliere tests alleen T4 bepaald, maar dat is het inactive hormoon. Het is nog belangrijker dat ook T3 getest wordt, het actieve schildklierhormoon. Verder zou eigenlijk altijd het anti-schildklierhormoon getest moeten worden, dat is het anti-TPO. Tot slot rT3, reverse T3, een inactieve vorm van T3 die ontstaat wanneer er sprake is van ontstekingen. Hierdoor wordt de rem op de stofwisseling gezet, waardoor er meer energie kan gaan naar het oplossen van de ontstekingen. Tijdelijk is dit een prima oplossing van het lichaam, maar op langere termijn levert het veel problemen op.

Problemen in laboratoria

Het probleem is dat veel laboratoria een grote bandbreedte voor goede schildklierwaarden hanteren. Dit betekent dat de waardes waarbinnen de schildklierfunctie als normaal wordt bezien, erg ruim zijn. Een waarde kan dan normaal zijn volgens de criteria, terwijl je toch klachten hebt. Vervolgens wordt door de arts gezegd dat de schildklier goed werkt. Daarnaast wordt T3 meestal niet bepaald, terwijl er juist ook daarmee een probleem kan zijn. T4 moet namelijk omgezet worden in T3, wat in sommige gevallen niet optimaal verloopt. Er kan dan dus voldoende T4 in het bloed aanwezig zijn, maar als die niet omgezet wordt in het actieve T3, kunnen er wel degelijk klachten ontstaan. De rT3 wordt vrijwel nooit bepaald, waardoor er ontsporingen van de schildklier gemist worden.

Het anti TPO

Ook het Anti TPO (anti-schildklierhormoon) is van belang. Als de TPO waarde niet goed is, worden er antistoffen tegen het eigen weefsel geproduceerd. Dit leidt tot de auto-immuunziekte Hashimoto.
Een andere manier om een idee te krijgen of je schildklierproblemen hebt, is de zgn. Barnes-test. Deze is ontwikkeld door dokter Barnes. Hij ontdekte dat mensen met een te traag werkende schildklier een lage basale lichaamstemperatuur hebben. Dit kun je ontdekken door drie ochtenden achter elkaar voor het opstaan je temperatuur te meten onder de oksel. Als dit drie dagen achter elkaar lager is dan 36,5 graad Celsius, kán dit wijzen op problemen met de schildklier.

Wat kunnen oorzaken zijn van schildklierproblemen?

Er kunnen veel factoren een rol spelen bij het ontsporen van de schildklierwerking.

Een probleem met schildklier zelf waardoor die te weinig hormoon aanmaakt.
De aansturing van de hersenen door een probleem met de prikkeloverdracht naar de hypofyse, het orgaan dat de schildklier aanzet tot productie van hormonen.
De omzetting van T4 in T3 verloopt niet goed
Teveel stress. Dit heeft ook weer te maken met het samenspel tussen allerlei hormonen. Als je teveel stress hebt, gaat het lichaam meer cortisol aanmaken. Dan kan de schildklier minder schildklierhormoon aanmaken, of de omzetting T4 in T3 raakt in de war. Want ook daarvoor zijn hormonen nodig.
Laaggradige ontstekingen. Het lichaam heeft veel jodium nodig om ontstekingen de baas te worden, waardoor er te weinig jodium over is voor een gezonde schildklierwerking. Het actieve T3 wordt dan omgezet naar een inactieve vorm (reverseT3).
Leverproblemen. In de lever wordt T4 omgezet naar T3. Als de lever overbelast is (zie blog over de lever) wordt de omzetting T4 naar T3 geblokkeerd.
Crashdieet. Veel mensen die willen afvallen gaan een crashdieet volgen, waarbij én te weinig calorieën worden gegeten én te weinig koolhydraten. Je valt daar wel van af, maar de schildklier protesteert bij te weinig koolhydraten of te weinig calorieën. Je krijgt daarna dan de rekening gepresenteerd. Bij het afvallen is een beperkte hoeveelheid koolhydraten belangrijk om de schildklier actief te houden. De Eetlijn is de uitgelezen methode om af te vallen en een stabiel gezond gewicht te houden, omdat je hierbij op een gezonde manier afvalt, zonder honger. De Eetlijnmethode is een koolhydraatbewuste leeftstijl: de gulden middenweg om af te vallen en stabiel te blijven. Vraag gerust meer informatie! Je vindt mijn gegevens onderaan deze blog.
Te weinig voedingsstoffen voor de opbouw van schildklierhormonen. Wanneer je niet voldoende vitamines, mineralen en sporenelementen binnenkrijgt, kan je lichaam de hormonen niet produceren.
Te weinig beweging. Hierdoor staat binnen afzienbare tijd alles op non actief.
Verstoorde balans in de darmen. Een goede darmwerking is de basis van onze gezondheid. Als de darmen niet goed functioneren, kunnen de voedingsstoffen die van belang zijn voor de productie en werking van schildklierhormonen niet goed worden opgenomen. Bovendien is een verstoord darm milieu een risicofactor voor auto-immuunreacties, o.a. voor het ontstaan van de ziekte van Hashimoto.

Wat kun je zelf doen om schildklierproblemen te voorkomen?

Gelukkig kunnen we zelf veel doen om schildklierproblemen te voorkomen. Minder stress en adequater leren omgaan met stress door voldoende ontspanning en genieten van kleine dingen. Niet roken is een punt om te onthouden omdat roken de opname van jodium belemmert. Uitkijken met zware metalen is ook een must. Er zijn zoveel toxische stoffen, o.a. BPA. Toxische stoffen blokkeren de opname van mineralen en sporenelementen (o.a. jodium) die nodig zijn voor een goede schildklierfunctie. Bovendien gebruikt de lever veel mineralen bij de ontgifting. Dan zijn ze niet meer beschikbaar voor de schildklier. Vermijd of beperk in ieder geval het eten van voeding uit blik, grote vissen, niet-biologische groente en fruit (vanwege de bestrijdingsmiddelen). Maar denk ook aan het gebruik van cosmetica, tandpasta en het bewaren van voeding in plastic.

Bewegen

Voldoende bewegen is iets wat eigenlijk overal goed voor is. Dat activeert de vetverbranding, zeker als je nuchter beweegt. Beweging helpt in de strijd tegen laaggradige ontstekingen én prikkelt de schildklier om zijn functies uit te voeren.

Voedingsmiddelen

Ook qua voeding is er veel winst te behalen. Je mag denken aan de volgende punten:

Het is belangrijk om voldoende maaltijden te gebruiken en voldoende voeding binnen te krijgen. IF (Intermittend Fasting) is goed voor het lichaam, maar alleen voor een gezond lichaam. Anders kan het juist stress opleveren, wat niet de bedoeling is.
Vermijd rauwe kolen (zoals rode kool, bloemkool, boerenkool, spruitjes, broccoli), niet-biologische soja, pinda’s. Deze voedingsmiddelen bevatten goitrogenen: stoffen die de werking van de schildklier kunnen belemmeren. Als je kool kookt of stoomt is het geen probleem. Ook hierin is variatie het sleutelwoord.
Zuivel, gluten, zoogdierenvlees vermijden. Dit houdt weer verband met de darmen: deze stoffen geven aanleiding tot verminderde darmwerking en ontstekingen. Tot tweemaal per week een stukje biologisch rundvlees (geen varkensvlees!) is geen probleem. Met mate gebruiken van gefermenteerde zuivel, liefst rauw, heeft weer een positieve werking op de darmen.
Gebruik voeding om de omzetting T4in T3 te realiseren: selenium (paranoten!), zeevoedsel, jodium, magnesium en vitamine A.

Er kan dus veel mis gaan in het functioneren van de schildklier, maar gelukkig kunnen we zelf er veel aan doen om schildklierproblemen te voorkomen én om de schildklier te ondersteunen. Heb je een compleet plan van aanpak nodig? De EetLijn Methode kan je heel goed op weg helpen. Er zijn al veel cliënten (en ook coaches) die ondanks schildklierproblemen een GEZOND(er) gewicht bereikt hebben en veel meer energie ervaren. Wil je daar meer informatie over? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl of kijk op www.deeetlijn.nl.

Gerelateerde blogs:
Blog jodium https://www.deeetlijn.nl/jodium-de-gevolgen-van-een-tekort-en-tips-om-aan-te-vullen/
Blog lever https://www.deeetlijn.nl/de-lever-er-is-geen-enkel-orgaan-waar-ik-zoveel-medelijden-mee-heb/