Superfoods: supernodig of overbodig? Met een lijst van gewone producten die super zijn!

Superfoods, de term alleen al is enorm omstreden. Waar hebben we het eigenlijk over als het om superfoods gaat? Welke soorten zijn er allemaal? Zijn superfoods supergoed of zijn ze superslecht? Heb je ze nodig? En zijn ze hun geld eigenlijk wel waard? Over deze en aspecten van superfoods vertel ik je meer in dit blog.

Wat zijn superfoods?

De term superfoods is niet beschermd, maar kan overal voor gebruikt worden. Als een fabrikant een product wil aanprijzen als superfood en dat op de verpakking wil zetten, mag dat. De term Superfood is dan ook vaak een marketingterm. Veel mensen denken bij superfoods vooral aan zaden, pitten en poedertjes met grote gezondheidsclaims in mooie verpakkingen. Deze claims zijn vaak niet goed onderbouwd. Vaak komen dit soort superfoods uit verre landen. Er is echter nog een andere soort superfoods: bepaalde soorten (biologische) groente en fruit van eigen bodem. Je zou de term superfood kunnen omschrijven als een product dat per gewicht extreem veel voedingsstoffen bevat in vergelijking met andere voedingsmiddelen. Ze hebben een hoge ORAC-waarde, wat betekent dat ze heel veel antioxidanten bevatten. Daarnaast zitten er veel vitamines, mineralen  en andere voedingsstoffen in.
Veel superfoods zijn ook als supplement verkrijgbaar, waarbij je een hoge concentratie van het product in één keer binnen krijgt.

Waarom zou je superfoods gebruiken?

Er zijn verschillende redenen waarom je superfoods zou willen (gaan) gebruiken. Ik noem de meest voorkomende redenen. Hierbij zijn er een aantal claims die niet altijd goed onderbouwd zijn.

1. Gezondheidsvoordelen, in het algemeen een betere lichamelijke en geestelijke gezondheid
2. Ondersteuning bij het afvallen
3. Meer energie krijgen
4. Verjonging van de huid
5. Verbetering van de weerstand
6. Verrijking van gerechten. Superfoods zijn veelzijdig in te zetten. Als voorbeeld: chiazaad kun je gebruiken om verschillende redenen:
   – Het is een goede binder.
   – Het geeft een lekkere bite in je gerecht.
   – Het is ook nog gezond
7. Sommige mensen willen iets nieuws proberen of volgen een hype.

Superfoods, zijn ze supergoed of superslecht?

Zoals je al hebt kunnen lezen, is de term Superfoods geen beschermde term. Het woord wordt dan ook te pas en te onpas gebruikt. Als het gaat om de exotische superfoods, lijkt het vaak alsof je superfoods absoluut nodig hebt om gezond te blijven (of gezonder te worden). Als je superfoods wilt gebruiken, is het belangrijk om te beseffen dat af en toe een superfood eten een ongezond eetpatroon niet kan compenseren. De exotische superfoods heb je niet per definitie nodig, al kunnen ze zeker wel veel voedingsstoffen bevatten. Gezonde voeding, met name de biologische producten van eigen bodem, is daarentegen wél essentieel.

Wat zijn de voordelen van superfoods?

Superfoods kunnen dan ook wel degelijk voordelen opleveren voor je gezondheid. Ik bedoel nu superfoods in de breedste zin van het woord, dus zowel de exotische superfoods als die van eigen bodem. In het algemeen kunnen superfoods (o.a.) de volgende voordelen opleveren voor je gezondheid:

• Superfoods bevatten doorgaans veel vezels. Dit heeft weer een positieve invloed op veel andere processen.
• Ze kunnen helpen bij het afvallen. Regelmatig gebruik van superfoods geeft minder kans op overgewicht.
• Door de vele vezels stimuleren ze de darmwerking.
• Superfoods kunnen bijdragen aan minder (laaggradige) ontstekingen. Dat is belangrijk omdat ontstekingen in het algemeen de oorzaak zijn van veel chronische klachten.
• Door bovenstaande processen kan het cholesterolgehalte verbeteren, waardoor het risico op hart- en vaatziekten daalt.
• Je voelt je beter in het algemeen.
• Ook kunnen superfoods zorgen voor meer energie en meer zin om te bewegen/sporten.
• Ze kunnen bijdragen aan een gezondere bloeddruk.
• Door het gebruik van superfoods kun je je immuunsysteem versterken, waardoor je minder vatbaar bent voor infecties.

Wat zijn de nadelen van superfoods?

Naast voordelen kleven er ook wel nadelen aan superfoods. Ik noem er enkele.

• De exotische superfoods zijn vaak duur. Soms alleen al doordat een product aangeprezen wordt als superfood.
• Veel van de nieuwe superfoods komen van ver. Hierdoor hebben ze een grote ecologische voetafdruk.
• Ze kunnen schimmels bevatten. Enkele jaren geleden was er een ‘schandaal’ met gojibessen. Om zoveel mogelijk te voorkomen dat je te maken krijgt met dit soort besmettingen, is het belangrijk om biologische producten te nemen. Dat voorkomt niet alles, maar geeft wel enige garantie.
• Misschien is het grootste nadeel van exotische superfoods wel dat veel mensen er te hoge verwachtingen van hebben.  Je kunt niet met een poedertje of een chiapudding de wedstrijd winnen. Zelfs niet als je die dagelijks gebruikt naast een ongezonde eet- en leefstijl compenseren. Daarom is het belangrijk om in je eetpatroon zowel uitheemse superfoods als die van eigen bodem te combineren.

Welke superfoods zijn hun geld waard?

Sommige superfoods zijn heel duur, waardoor je geneigd bent om ze niet te kopen. Dat is heel begrijpelijk. Het is dan ook belangrijk om voor- en nadelen af te wegen. Er zijn verschillende superfoods die echt wel hun geld waard zijn. Ik noem er enkele. Als je meer wilt weten over de positieve eigenschappen van deze producten, kun je op deze website in de zoekbalk het betreffende product typen. Dan kom je uit bij de blogs die daarover gaan.

1. Avocado. Tegenwoordig komen ze soms ook uit Nederland.
2. Donkere bladgroentes (zoals spinazie en boerenkool)
3. Gember
4. Groene thee (dit is onderdeel van Eetlijn Methode: ik adviseer 2x per dag een mok groene thee.)
5. Koolsoorten, knoflook en uien. Denk hierbij ook aan broccoli en spruitjes!
6. Omega 3 vetten (bijvoorbeeld in vette vis, lijnzaad en walnoten). Omega 3 kun je ook als supplement gebruiken.
7. Pure, rauwe, biologische cacaopoeder. Het is echt belangrijk dat je kiest voor rauwe cacaopoeder.
8. Kurkuma. Eet dit samen met zwarte peper en vet om de opname te verbeteren.
9. Kokosolie. Neem dan wel de extra virgin, niet ontgeurde, biologische variant.

Welke superfoodproducten zijn over het algemeen het bekendst?

Er zijn ontzettend veel producten die de naam van superfood hebben. Niet alles is even gangbaar. Hieronder geef ik je een lijst van bekende producten (zaden, pitten, poeders met etiket superfood). Zelf gebruik ik niet alles. Hoewel chlorella, spirulina, macapoeder en tarwegras absoluut gezond zijn, komen ze nauwelijks in mijn eetpatroon voor.

• Cacao (pure, rauwe, biologische cacaopoeder)
• Chiazaad
• Chlorellapoeder
• Gojibessen
• Hennepzaad en hennepolie
• Lijnzaad en lijnzaadolie. Koop altijd heel lijnzaad en maal of kneus zelf een kleine hoeveelheid (voor max. 3 dagen) om oxidatie te voorkomen. Bewaar lijnzaadolie koel en donker; als de fles geopend is, is het beperkt houdbaar.
• Macapoeder
• Quinoa, prima te gebruiken als vervanger voor rijst. Gelukkig is er ook Nederlandse, volkoren quinoa te koop
• Spirulina
• Tarwegras

Welke ‘gewone’ groenten en fruit mogen de naam Superfood dragen?

Er zijn heel veel soorten groente en fruit die zeer veel voedingsstoffen bevatten en daarom de naam Superfood dragen. Het is een lijst die best lang is. Hij zou nog verder uit te breiden zijn. Er zijn zó veel soorten groenten en fruit die zeer krachtige eigenschappen hebben om onze gezondheid te ondersteunen! Dit geeft al aan dat je basisvoeding minstens zo belangrijk is als het gebruik van uitheemse superfoods.

• Appels (en peren): bevatten pectine (vezels), die heel belangrijk zijn voor je darmen. Het spreekwoord zegt niet voor niets ‘An apple a day keeps the doctor away’.
• Avocado
• Bessen, zoals frambozen, rode bessen, bosbessen, met een speciale vermelding voor biologische, wilde bosbessen (verkrijgbaar in de diepvries bij AH).
• Bleekselderij. Als je dit in stukken snijdt en vult met zelfgemaakte amandelpasta en garneert met wat cranberries zonder suiker, heb je ‘mieren op een boomstam’. Een heerlijke snack!
• Boerenkool. Eet dit biologisch!
• Broccoli en vooral broccolikiemen. De kiemen bevatten 20x meer voedingsstoffen dan de broccolistronk. Dit geldt voor alle kiemen. Je kunt ze elke dag gebruiken.
• Eieren bevatten alle essentiële aminozuren. Ook eieren kun je het beste biologisch kopen, code 0.
• Gember
• Ginseng
• Grapefruit. Pas op als je medicatie gebruikt omdat het een wisselwerking heeft met verschillende medicijnen.
• Groene thee
• Haver. Dit bevat o.a. bèta glucanen, een bijzondere soort van oplosbare vezels.
• Kokos (in de vorm van kokoswater, kokosmelk en kokosrasp)
• Paprika’s bevatten veel vitamine C. Als je gevoelig bent voor nachtschades moet je wel oppassen.
• Quinoa. Dit bevat een compleet eiwit: alle aminozuren die je niet zelf kunt aanmaken zitten erin.
• Sint Jacobschelpen hebben een zeer hoog eiwitgehalte.
• Spinazie
• Tomaten (ook een lid uit de nachtschade familie)
• Walnoten. Neem het liefst walnoten uit Nederland. Als je de mogelijkheid hebt, plant dan een walnotenboom in eigen tuin.
• Yoghurt, met name Griekse yoghurt. Het bevat veel eiwitten en is een probiotisch product. Ook kefir is een uitermate gezond product, vooral als je het zelf maakt.
• Zalm bevat omega 3. Kies dan wel wilde zalm, geen kweekzalm.
• Zuurkool en kimchi zijn probiotische producten. Houd er wel rekening mee dat je het niet verhit, omdat dan de gezonde bacteriën vernietigd worden. Als je zuurkoolstamppot wilt maken, roer de rauwe zuurkool dan door bijvoorbeeld pompoen- of bloemkoolpuree.

Inmiddels zal het duidelijk zijn dat je ‘met twee woorden moet spreken’ als het gaat om superfoods. Uitheemse superfoods kunnen zeker een bijdrage leveren aan onze gezondheid, maar de ‘gewone’ superfoods zijn minstens zo belangrijk om te gebruiken als basis van een gezond, dagelijks voedingspatroon. Vrijwel alle producten van de genoemde lijst komen regelmatig terug in de Eetlijn recepten. De Eetlijn Methode omvat verschillende pijlers, waarvan deze voeding er één is.

Wil je meer weten over de Eetlijn Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl

Wil je meer lezen over verschillende superfoods, al dan niet van eigen bodem? Ga dan naar www.deeetlijn.nl/blog en toets een zoekterm in de zoekbalk in.

Heb je belangstelling voor quinoa? https://shop.deeetlijn.nl/product/quinoa-uit-nederland/