Venkel is niet zo’n veelgebruikte groente in de keuken. Toch is dat, qua smaak, veelzijdigheid én gezondheid niet terecht. Het heeft wel een vrij uitgesproken smaak maar is in veel gerechten te combineren. En, niet onbelangrijk: venkel kan veel positieve effecten hebben voor onze gezondheid. In dit blog kun je er alles over lezen.
Wat is venkel?
De venkel is een stevige, platte witte knol die boven de grond groeit. Het loof kan wel twee meter hoog worden. Hij behoort tot de schermbloemigen. De planten en zaden smaken wat anijsachtig. Ze behoren dan ook tot dezelfde familie. Wel is bij venkel de hele plant eetbaar terwijl van anijs alleen de zaden gebruikt worden. Venkel is afkomstig uit Azië en het Middellandse Zeegebied. Rond de Middeleeuwen is het ook in West-Europa bekend. In de zomer en tot in de late herfst kun je Nederlandse venkel kopen. Buiten het seizoen komt het uit Duitsland, Spanje en Italië. Al sinds de Oudheid wordt het ingezet als medicijn, zowel in India als in Italië. Het werd daar gebruikt als middel tegen oogziekten. Modern onderzoek bij dieren bevestigt dat het inderdaad kan werken tegen glaucoom.
In welke vormen kun je het kopen?
Venkel is in verschillende vormen verkrijgbaar:
- Als verse knollen
- De zaden
- Venkel Capsules, een zeer geconcentreerde vorm met de actieve plantenstoffen, goed voor spijsvertering en darmwerking.
- Etherische olie, wat een slijmoplossend vermogen lijkt te hebben en verzachtend voor de keel. Dit wordt geperst uit de zaden.
Waar let je op als je venkel koopt en hoe bewaar je het?
Bij aankoop van deze bijzondere groente is het verstandig om te controleren op bruine vlekjes op de buitenkant. Hoe frisser de knol eruit ziet, hoe verser. Ook moeten ze stevig zijn en de stengels niet ingedroogd. Je kunt de knol het beste in de koelkast bewaren. Het is dan maximaal een week houdbaar. Het droogt snel uit.
Wat kun je er ermee in de keuken?
Hoewel venkel niet veel in de keuken gebruikt wordt, is het wel heel veelzijdig:
- Je kunt het roerbakken, koken en stoven.
- In een ovenschotel is het heel erg lekker in combinatie met tomaat en/of Italiaanse kruiden.
- Je kunt het goed combineren met vlees, gevogelte, vis en kaas.
- Ook rauw smaakt het in kleine blokjes gesneden heel lekker in een salade. Het loof is daarbij ook te gebruiken. Als je het marineert in olijfolie met citroensap krijgt het een wat zachtere bite.
- Venkelsoep, eventueel samen met courgette, is ook heerlijk. Het loof kun je gebruiken als garnering.
- Van de zaden kun je thee zetten. Dat kan ook door wat blokjes venkel in een glas heet water te doen en te laten trekken.
Welke voedingsstoffen bevat venkel?
Venkel is een groente die veel voedingsstoffen bevat. Ik noem de belangrijkste.
- Vitamine B1, B11, C
- Kalium, ijzer, magnesium
- Veel fytonutriënten: aethol
- Antioxidanten
Wat kan het betekenen voor onze gezondheid?
Venkel kan door de vele voedingsstoffen een gunstige invloed hebben op onze gezondheid. Ik noem de belangrijkste effecten:
- Het kan helpen om bloedarmoede door ijzergebrek te voorkomen vanwege het hoge gehalte aan ijzer.
- De verschillende antioxidanten, die elkaar versterken, kunnen het lichaam helpen beschermen tegen verschillende vormen van schade en veroudering.
- Het kan de spijsvertering ondersteunen en winderigheid voorkomen door de stof asparaginezuur. Ook zitten er stoffen in die de afscheiding van spijsverteringssappen stimuleren.
- Er zit veel vitamine C in venkel. Dit ondersteunt het immuunsysteem.
- Kalium stimuleert de zuurstoftoevoer naar de hersenen. Daardoor zou venkel mee kunnen helpen bepaalde hersenziektes zoals Alzheimer, MS en Parkinson te voorkomen en/of te vertragen.
- De kalium die erin zit, helpt ook om de bloeddruk te reguleren. Dat komt omdat de kalium de bloedvaten in ons lichaam verwijdt waardoor de druk op de vaten minder wordt. Zo kan het eten van venkel je helpen hart- en vaatziekten te voorkomen.
- Antibacterieel: Bepaalde stofjes die erin zitten, zijn in staat bacteriën op te ruimen. Ze kunnen ziektes die ontstaan door bacteriën, zoals bijvoorbeeld diarree, tegengaan.
- Bij menstruatieklachten zouden bepaalde stoffen die aanwezig zijn je kunnen helpen ontspannen. Drink bijvoorbeeld eens venkelthee. De zaden van de venkel werken daarbij sterker dan de venkel zelf.
- Het heeft ook een slijmoplossend vermogen door de stoffen anetol en cineool.
- Ook kan het de leverfunctie helpen ondersteunen door een reinigend en vochtafdrijvend vermogen. Dit helpt je lever om zijn werk goed te doen. Daardoor worden gifstoffen in een versneld tempo via de urine het lichaam uitgevoerd.
- De zaden van de venkel zouden een eetlustremmende werking hebben. Goed nieuws wanneer je graag wilt afvallen. Ook gaan ze een rommelende maag tegen.
- Door op de zaden te kauwen, wordt je adem frisser. Venkel heeft een frisse smaak. Essentiële oliën van venkel worden wereldwijd gebruikt om natuurlijke mondverfrissers mee te maken en tandpasta´s mee te verrijken. Venkelthee is een ideale mondverfrissende thee. In landen als India is het gebruik om na het eten te kauwen op venkelzaad, anijszaad of komijnzaad om een frisse mond te krijgen.
- In venkel zit anethol, een fyto-oestrogeen. Hierdoor wordt de aanmaak van moedermelk en de aanmaak van borstweefsel bij vrouwen gestimuleerd. Dit laatste staat los van de productie van melk. 14. Onderzoek op dieren lijkt uit te wijzen dat anethol ook kan werken tegen kanker.
Heeft het ook nadelen?
Er zijn dus meer dan genoeg redenen om vaker venkel te eten of te drinken. Toch heeft het ook nadelen. Goed om daarvan op de hoogte te zijn.
- De smaak kan best even wennen zijn. Gekookte venkel heeft een iets minder uitgesproken smaak dan rauwe venkel, hoewel in rauwe groente doorgaans wel meer voedingsstoffen bewaard blijven.
- Baby’s met darmkrampjes krijgen vaak venkelthee. Toch kun je beter als zogende moeder zelf venkel eten of venkelthee drinken. Dan komen de stoffen, die een kalmerend effect kunnen hebben op de darmpjes van de baby al voorverteerd via de moedermelk bij de kleine binnen. Overdrijf niet, want een teveel kan juist weer een tegengesteld effect hebben.
- Datzelfde geldt als je venkel inzet om borstvoeding te stimuleren. Als je het vaak gebruikt, heeft het een remmend effect. Gebruik het dus met mate en varieer.
- Er zijn ook waarschuwingen voor het gebruik van venkel en venkelthee tijdens de zuigelingenfase. Er zitten de stoffen estragol, methyleugenol en safrol in. Deze stoffen zouden mogelijk schadelijk kunnen zijn. Moeder en kind zouden er teveel van binnen kunnen krijgen. Dus ook daarom geldt: gebruik het met mate en niet te vaak.
Al met al dus reden genoeg om regelmatig venkel te eten, als je rekening houdt met de genoemde voorzorgsmaatregelen. Probeer het eens uit in verschillende combinaties. Want het is zeker niet alleen gezond, maar vooral heel erg lekker!
